Bezpieczeństwo ruchu drogowego: czy regulacje prawne w latach 2015-2022 spowodowały przewidywane skutki?

Praca stanowi analizę skuteczności regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego wprowadzonych w Polsce w latach 2015-2022. Przedmiotem szczegółowej analizy jest dziesięć wybranych, kluczowych nowelizacji ustaw spośród wszystkich zmian legislacyjnych tego okresu, które miały na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach, wraz z oceną ich rzeczywistego wpływu na poziom bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Dla każdej z analizowanych regulacji zbadano założone przez ustawodawcę mierniki skuteczności oraz stopień ich realizacji. W pracy przeanalizowano najważniejsze zmiany legislacyjne, w tym między innymi wprowadzenie zatrzymywania prawa jazdy przy przekroczeniu prędkości (2015), regulacje dotyczące fotelików ochronnych (2015), zaostrzenie kar za przestępstwa drogowe (2017), wprowadzenie korytarza życia (2019), zmianę pierwszeństwa pieszych na przejściach (2021), podwyższenie mandatów (2021) i inne. Omówiono również istotne orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zatrzymywania praw jazdy. W pracy zidentyfikowano kluczowe problemy systemowe utrudniające skuteczną poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz przedstawiono ewolucję podejścia ustawodawcy w tym zakresie. Analiza opiera się na danych statystycznych Policji, raportach NIK, dokumentach legislacyjnych oraz literaturze przedmiotu.

The Master's thesis analyzes the effectiveness of legal regulations concerning road safety introduced in Poland between 2015 and 2022. The detailed analysis covers ten selected key legislative amendments from among all legislative changes of this period, which aimed to improve safety on Polish roads, along with an assessment of their actual impact on the safety level of road users. For each analyzed regulation, the effectiveness metrics established by the legislator and their degree of implementation were examined. The paper analyzes the most important legislative changes, including, among others, the introduction of driving license suspension for speeding (2015), regulations concerning child safety seats (2015), tightening of penalties for road crimes (2017), introduction of the emergency corridor (2019), changes to pedestrian priority at crossings (2021), increase in fines (2021) and others. Significant Constitutional Tribunal jurisprudence regarding driving license suspension was also discussed. The thesis identifies key systemic problems hindering effective improvement of road safety and presents the evolution of the legislator's approach in this area. The analysis is based on statistical data gathered by the Police, reports by NIK (Najwyższa Izba Kontroli - Supreme Audit Office), legislative documents, and subject literature.