Od autorytaryzmu do autorytaryzmu. Ideowa i ustrojowa geneza współczesnego państwa rosyjskiego.

Tematem pracy są przemiany prawno-ustrojowe zachodzące we współczesnej Rosji od czasu upadku ZSRR. Praca składa sie z pieciu rozdziałów, przedstawiających w chronologicznym porządku kolejne etapy kształtowania ustroju współczesnego państwa rosyjskiego. W rozdziale pierwszym omówiona została ustrojowa geneza współczesnego państwa rosyjskiego. Przeanalizowano proces emancypacji władz RSFRR i przekształcania sie tej republiki związkowej w samodzielne państwo. Proces ten przedstawiony został w aspekcie istniejącego do chwili rozwiązania ZSRR dualizmu prawno-ustrojowego na terytorium Rosji oraz zagadnień związanych z przejeciem kontroli nad strukturami państwa sowieckiego przez władze suwerennej Rosji. Wiele miejsca poswiecono powstawaniu nowych instytucji, w tym przede wszystkim powołaniu urzedu prezydenta Rosji oraz nowej strukturze terytorialnej kraju. Rozdział drugi jest poswiecony przyjetej w 1993 roku konstytucji Federacji Rosyjskiej. Ze wzgledu na dominującą pozycje prezydenta, skupiono sie przede wszystkim na omówieniu jego pozycji ustrojowej oraz na relacjach pomiedzy głową państwa a innymi osrodkami władzy, zwłaszcza regionalnymi. Rozdział trzeci obejmuje okres prezydentury Borysa Jelcyna od wejscia w zycie konstytucji do momentu ustąpienia prezydenta z urzedu 31 grudnia 1999 roku. W tym czasie podjeto w Rosji nieudaną próbe zbudowania demokracji liberalnej. Konflikt pomiedzy prezydentem a komunistyczną opozycją w Dumie Państwowej oraz niepopularne reformy gospodarcze doprowadziły do powaznego osłabienia władzy prezydenckiej. W rozdziale przedstawiono przebieg konfliktu oraz jego konsekwencje dla państwa. Do najwazniejszych nalezało rozproszenie władzy i utworzenie nieformalnych struktur skupionych wokół byłej nomenklatury, oligarchów oraz przywódców regionalnych. Rozdział czwarty jest poswiecony pierwszym dwóm kadencjom prezydenckim Władimira Putina. Te czesć pracy otwiera prezentacja programu silnej władzy ogłoszonego przez Putina po jego zwyciestwie wyborczym w 2000 roku. Praktyczną realizacją tego programu były reformy ustrojowe w Rosji omówione szczegółowo na podstawie aktów normatywnych z tego okresu. Analiza reform została przeprowadzona przede wszystkim pod kątem procesu wzmacniania władzy oraz ponownej centralizacji państwa. Poszczególne reformy: ustrojowe, administracyjne, gospodarcze oraz struktur siłowych zostały opisane w kolejnych podrozdziałach. Przedstawiono takze proces przejmowania przez obóz prezydencki kontroli nad zasobami i instytucjami państwa mającymi kluczowe znaczenie dla utrzymania władzy. W rozdziale piątym został przedstawiony system władzy zbudowany przez Władimira Putina po jego powrocie na urząd prezydenta w 2012 roku. Omówiono kolejne etapy ewolucji prawno-ustrojowej Rosji, do której doszło w odpowiedzi na pogarszającą sie koniunkture polityczną i gospodarczą. Waznym elementami tej ewolucji były m.in. dalsze zmiany ustawodawstwa wyborczego, w tym przywrócenie bezposrednich wyborów gubernatorów i kolejna modyfikacja relacji pomiedzy władzą centralną i regionami. Dalsza czesć rozdziału poswiecona jest kształtowaniu sie dojrzałego autorytaryzmu w Rosji oraz problemowi przestrzegania praw obywatelskich. Zwrócono tu wiele uwagi na proces postepującej personifikacji władzy oraz wzrost znaczenia struktur siłowych. Przedstawiono takze i przeanalizowano akty normatywne ograniczające wolnosć wypowiedzi, w tym ustawodawstwo wprowadzające nowe zaostrzone zasady korzystania z internetu w Rosji. Rozdział kończy prezentacja źródeł oraz głównych załozeń tzw. konserwatywnego zwrotu – ideologii przyjetej przez obóz władzy po powrocie Putina na urząd prezydenta. Prace kończą konkluzje uzasadniające teze o autorytarnym kierunku ewolucji prawno- ustrojowej w Rosji. Zaprezentowano tu również syntetyczną charakterystykę ustroju Federacji Rosyjskiej posiadającego w obecnej formie wszystkie najważniejsze cechy pozwalające zaliczyć go do współczesnych odmian autorytaryzmu, określanych w literaturze jako „rywalizujący autorytaryzm” (competetive authoritarianism).