Literatura antyżydowska w okresie erupcji ruchu frankistowskiego (1758-1761)

Praca dotyczy wyobrażeń społecznych na temat Żydów kreowanych przez autorów piśmiennictwa antyżydowskiego tworzonego w reakcji na ujawnienie się na Podolu sekty sabataistów. Ramy chronologiczne badań (1758-1761) oparte zostały na latach wydania największej ilości tekstów odnoszących się do sprawy sekciarzy. Analiza środowiska twórczego omawianych w pracy tekstów wskazuje na osobisty udział autorów poszczególnych publikacji w działaniach Kościoła katolickiego względem sabataistów. Mimo możliwości pozyskiwania wiedzy na temat Żydów i konfliktu między Synagogą rabiniczną a sabataistami bezpośrednio od uczestników wydarzeń, analiza wątków antyżydowskich pojawiających się w tekstach wskazuje na wykorzystywanie antyżydowskich publikacji pochodzących z wcześniejszych epok jako podstawowego źródła wiedzy autorów. W pracy analizie poddany został również sposób tworzenia mitu frankistów, wedle którego byli oni żarliwymi, nowymi chrześcijanami, którzy przywiedzeni zostali do zmiany wyznania przez swojego przewodnika duchowego-apostoła, Jakuba Franka. W świetle przeprowadzonych badań podjęta została próba określenia rzeczywistych motywacji autorów antyżydowskich tekstów powstałych w okresie zainteresowania sprawą frankistów.

The study examines the social imaginary about Jews created by authors of anti-Jewish writings in reaction to the emergence of the Sabbatean sect in Podolia. The research was conducted within a chronological framework spanning the years 1758 to 1761, which was based on the publication dates of the majority of texts relating to the case of the sectarians. The analysis of the authorial milieu of the texts under discussion in this study indicates the personal involvement of the authors of the specific publications in the actions of the Catholic Church towards the Sabbateans. Despite the potential for acquiring insight into the Jewish community and the conflict between the Rabbinical Synagogue and the Sabbateans directly from those involved in the events, an examination of the themes of anti-Jewish sentiment present in the texts suggests that the authors drew upon anti-Jewish publications from earlier eras as a primary source of information. Furthermore, the paper examines the myth-making of the Frankists, who claimed to be fervent new Christians brought to change their religion by their spiritual guide-apostle, Jacob Frank. In light of the research conducted, an attempt was made to ascertain the true motivations of the authors of anti-Jewish texts written during the period of interest in the Frankists' case.