Między tajnością a przejrzystością wynagrodzeń. Wyzwania prawne związane z implementacją Dyrektywy PE i Rady (UE) 2023/970 .

Uchwalona w 2023 r. Dyrektywa 2023/970 jest pierwszym w historii Unii Europejskiej wiążącym aktem prawnym bezpośrednio poruszającym zagadnienie przejrzystości wynagrodzeń. Jednym z naczelnych celów Dyrektywy jest zobowiązanie pracodawców do stworzenia struktur wynagrodzeń, a także umożliwienie pracownikom lepszej orientacji w polityce płacowej stosowanej przez zatrudniającego. W rezultacie zwiększyć ma się wykrywalność nierówności w wynagrodzeniach ze względu na płeć, zaś zmniejszyć luka płacowa między kobietami i mężczyznami. W Polsce, w porównaniu do niektórych państw europejskich, nie istnieje tradycja transparentności dochodów, a kwestia uzyskiwanych zarobków jest dla wielu sprawą bardzo intymną. Znajduje to potwierdzenie w sferze prawnej. Niniejsza praca prezentuje kontekst Dyrektywy, a także szczegółowo opisuje te z zawartych w niej mechanizmów przejrzystości, które mogą ogólnie zwiększyć poziom transparentności płac, w wymiarze wykraczającym poza wskazaną w tytule zasadę równości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. Na ich tle przedstawione zostają obecnie obowiązujące w tych aspektach standardy prawa polskiego, a także wyciągnięte wnioski co do zakresu zmian legislacyjnych, których dokonanie będzie niezbędne dla wdrożenia postanowień Dyrektywy do prawa krajowego. Udowodnieniu podlega teza, że prawidłowa implementacja Dyrektywy będzie stanowiła dla polskiego ustawodawcy poważne wyzwanie rozumiane jako konieczność dokonania zmian prawnych przełamujących dotychczas dominujące w doktrynie i orzecznictwie poglądy na poszczególne kwestie związane z wynagradzaniem.

Adopted in 2023, Directive 2023/970 is the first binding legal act in the history of the European Union directly addressing the issue of salary transparency. One of the main objectives of the Directive is to oblige employers to set up pay structures, as well as to give employees a better understanding of the employer's renumeration policy. As a result, the detection of gender pay inequalities is expected to increase and the pay gap between men and women - to narrow. In Poland, compared to some European countries, there is no tradition of income transparency and the issue of earnings is, for many, a very intimate matter. This is reflected in the legal sphere. This master thesis presents the context of the Directive and describes in detail those transparency mechanisms contained therein which may increase the level of pay transparency in general, beyond the principle of equal pay for men and women indicated in the title. Against this background, the currently applicable standards of Polish law in these aspects are presented, and conclusions are drawn as to the scope of legislative changes that will be necessary to implement the provisions of the Directive into national law. The thesis that the proper implementation of the Directive will constitute a serious challenge for the Polish legislator, understood as the necessity to make legal changes overcoming the currently dominant doctrinal and jurisprudential views on particular issues related to remuneration, is proven.