W jednym ciele – analiza obrazu ciała i jego związków z reprezentacjami partnera, rodzica i dziecka u kobiet w pierwszej ciąży

W okresie ciąży ciało kobiety podlega dynamicznym zmianom. Wpływ tych zmian na sposób postrzegania swojej cielesności przez przyszłe matki nie został jednoznacznie ustalony. Wyniki części badań dowodzą, że obraz ciała u ciężarnej kobiety pozostaje pozytywny. Inne rezultaty sugerują, że satysfakcja z ciała może ulegać w ciąży obniżeniu, prowadząc u niektórych kobiet do zaburzenia odżywiania zwanego pregoreksją. Celem pracy było przeanalizowanie obrazu ciała u kobiet w pierwszej ciąży oraz poznanie jego uwarunkowań. Zgodnie z teorią Davida Kruegera, przyczyn doświadczanych trudności w obszarze cielesności można szukać we wczesnodziecięcych relacjach z rodzicami. Murray Bowen i teoretycy więzi przekonują, że sposób nawiązywania więzi z rodzicami przekłada się na charakter dalszych relacji interpersonalnych poprzez stopień zróżnicowania Ja i specyfikę przywiązania. Na tej podstawie założono, że obraz ciała u kobiet w ciąży zależy od ich reprezentacji matki, ojca i partnera. Przyjęto również, że wpływa on na stopień zróżnicowania Ja i reprezentację dziecka. W badaniach wzięły udział 184 kobiety w pierwszej ciąży, które poproszono o wypełnienie ankiety skonstruowanej na potrzeby badania, kwestionariusza The Body Esteem Scale, Drezdeńskiego Kwestionariusza do Badania Obrazu Ciała, Kwestionariusza Relacji, Rysunkowego Testu Obrazu Ciała „Nagusek” oraz autorskiej Komputerowej Mapy Rodziny. Uzyskane wyniki wskazują na to, że obraz ciała u większości kobiet w pierwszej ciąży pozostaje pozytywny. Niemniej jednak znacząca grupa przyszłych matek doświadcza braku satysfakcji z poszczególnych części i funkcji ciała. Wykorzystanie zaawansowanych metod analizy statystycznej pozwoliło na określenie kierunku wpływu pomiędzy analizowanymi zmiennymi. Okazało się, że zadowolenie z własnego ciała w ciąży zależy od reprezentacji rodzica (przede wszystkim ojca) i reprezentacji partnera. Obraz ciała wpływa zaś na stopień zróżnicowania Ja, czyli zdolność do zachowania autonomii w bliskiej relacji, a także na sposób postrzegania nienarodzonego dziecka. Porównanie kobiet w drugim i trzecim trymestrze ciąży ujawniło, że wraz z upływem czasu ciężarne kobiety czerpią mniejszą przyjemność z doznań seksualnych i częściej postrzegają dziecko przez pryzmat podobieństwa do siebie lub partnera. Wyniki uzyskane w pracy uzupełniają dotychczasową literaturę przedmiotu i znajdują swoje implikacje praktyczne

Pregnancy is a time when a woman’s body changes dramatically. The impact of these changes on body image is still ambiguous. Several studies strongly suggest that during pregnancy most women adapt positively to bodily changes, others report that pregnant women experience lower satisfaction with their bodies, which may result in eating disorder called pregorexia. The aim of this study was to describe the body image in pregnant women and examine its correlates. According to David Krueger’ s theory, unstable and distorted body self results from early experiences with caregivers. Murray Bowen and attachment theorists claim that early child-parent experiences impact adult relationships through differentiation of self and attachment style. Therefore, it was assumed that body image in pregnant women depends on their representation of the mother, the father and the partner. It was also hypothesized that body image influences differentiation of self and representation of the child. Participants were 184 first-time pregnant women. The subjects were administered a documentation sheet, The Body Esteem Scale, Questionnaire of Relationship, Dresden Body Image Inventory, the Drawing Test of the Body Image (“Naked Person”) and the author’s method - Computer Map of the Family. The findings suggest that most pregnant women hold positive body perception. There is however a substantial group of women who feel dissatisfied with their pregnant body. The application of advanced statistical methods enables to discover the impact direction between variables. The study outlines that satisfaction with pregnant body depends on representation of the parent (especially father) and the partner. What is more, body image influences perception of the child and differentiation of self which is understood as an ability to balance intimacy and autonomy in relationships. As for between-group evaluations, women during the second trimester of pregnancy are more satisfied with their sexual sensations compared with those during third trimester. They also less frequently characterize child in categories of its resemblance to one of the parent. Numerous theoretical and practical implications arising from these findings are discussed in the thesis.