Paradoks postaci literackiej. Próba opisu dziejów polskiej personologii

Celem pracy jest przegląd teorii postaci literackiej powstałych na gruncie polskiego literaturoznawstwa. Autor zauważa dysproporcję między badaniami skupiającymi się na interpretacji bohaterów a szkicami teoretycznymi analizującymi problematykę związaną z tą kategorią. Podejmuje zatem próbę opisu przemian, które zachodziły w refleksji personologicznej, aby przekonać się, z jakimi trudnościami mierzyli się teoretycy, i zrozumieć, z czego wynikała wielokrotnie wspominana niechęć wobec konceptualizacji tego elementu świata fikcyjnego. Autor zaczyna od analizy wypowiedzi pozytywistycznych i modernistycznych znawców literatury, w których wyraźnie widać wzrost zainteresowania techniką postaciowania. Choć trudno mówić w tym przypadku o teorii postaci, to można dostrzec w ówczesnym sposobie myślenia, że pewne elementy tej kategorii uznawano za konstytutywne, podczas gdy inne nieświadomie pomijano. Można więc na tej podstawie zrekonstruować koncepcję bohatera literackiego, która służyła za punkt odniesienia zarówno pisarzom, jak i krytykom. W dalszej części pracy autor skupia się na teoriach strukturalistów – nie tylko tych poświęconych stricte problemowi postaci, lecz także takich, w których osoba fikcyjna została w konkretny sposób sfunkcjonalizowana. Ostatni rozdział jest poświęcony najnowszym ujęciom personologicznym – cechują się one dużym zróżnicowaniem poruszanych zagadnień, a także rozmaitą metodologią.