Entelechia in actu. Hansa Driescha filozofia świata organicznego

Praca skupia się na odtworzeniu, analizie i objaśnieniu witalistycznego stanowiska Hansa Driescha, rozwijanego w toku jego badań biologicznych. W przekonaniu Driescha, entelechia jest specyficznym „parametrem” świata organicznego, który odgrywa rolę główną w rzeczywistym, pierwotnym i fundamentalnym warunkowaniu podstaw istnienia tworów świata organicznego. W rozdziale pierwszym jest przedstawiony zarys zasad naczelnych metodologii dociekań Hansa Driescha. W rozdziale drugim uwaga została skupiona na tym, jak ważną rolę – w przekonaniu Driescha – odgrywał sam opis, dostrzeżonych przez niego „gołym okiem”, pewnych swoistych zjawisk świata organicznego. Rozdział trzeci dotyczy ważnych wydarzeń historycznych, które wywarły pewien wpływ i zarazem były podstawą rozwoju dalszych, wyraźnie witalistycznych rozważań Driescha. W rozdziale czwartym analizie poddano podstawowe pojęcia sprecyzowane przez Driescha (m.in. moc prospektywna, znaczenie prospektywne), niezbędne – w jego przekonaniu – do dalszej pracy obserwacyjno-badawczej na polu morfogenezy, nakierowanej na wydobycie swoistości rozwojowych zjawisk organicznych, w odróżnieniu od zjawisk przyrody nieożywionej. W rozdziale piątym przedstawione zostało zapatrywanie Driescha odnośnie systemów harmonijno-ekwipotencjalnych, wyrażających fenomen stałej mocy prospektywnej. W tym miejscu Driesch usiłował przedstawić kategorię entelechii, jako określony „parametr”, który miał obowiązywać w zakresie świata organicznego. W rozdziale szóstym podjęto dalsze badania dotyczące systemów harmonijno-ekwipotencjalnych oraz pewnych ich relacji z innymi systemami morfogenetycznymi. W rozdziale siódmym przedstawione zostało zapatrywanie embriologa w stosunku do pewnego rodzaju regulacji, tak zwanych regulacji funkcjonalnych zaburzeń, które są związane bezpośrednio z adaptacją. Rozdział ósmy dotyczy kolejnego ważnego zagadnienia, związanego z badaniami biologicznymi Driescha, dotyczącego interpretacji witalistycznej zjawisk dziedziczenia organicznego. W rozdziale dziewiątym przedstawiony został inny niż morfogeneza obszar badań Driescha, dotyczący ruchów organicznych istot żywych. W rozdziale dziesiątym wyjaśnione zostało, na czym polega według Driescha działanie entelechii jako swoistego „parametru” w odniesieniu do świata organicznego, oraz stosunek entelechii do fizycznie pojmowanej zasady zac