Ewolucja korporacjonizmu i jego znaczenie w XXI wieku

Praca stanowi przedstawienie ewolucji korporacjonizmu i jego znaczenia w XXI wieku, począwszy od starożytnej filozofii państwa i prawa, przez epokę średniowiecza, okres przełomu ustroju władzy, tj. wiek XVIII-XIX, aż po czasy współczesne. Analiza procesu przeobrażeń państwowości prowadzi do zrekonstruowania katalogu cech ładu korporacyjnego stosowanego na przestrzeni wieków jako model organizacji różnych zbiorowości, bez względu na odmienności cywilizacyjne. Organicyzm, solidaryzm i subsydiarność, a także wierność cnotom takim jak lojalność, czy podległość władcy prezentuje się jako determinanty myślenia o kolektywie w kategoriach hierarchicznych zarówno na kontynencie europejskim, jak i na Dalekim Wschodzie. Poprzez zestawienie cywilizacji klasycznej z cywilizacją orientalną wykazuje się uniwersalizm państwa skonstruowanego na wzór żywego organizmu, tworząc wielopłaszczyznowe uzasadnienie dla twierdzenia, że korporacjonizm może być traktowany w XXI wieku jako „trzecia droga” pomiędzy indywidualistycznym liberalizmem a kolektywistycznym socjalizmem. Przedstawiona w pracy ewolucja korporacjonizmu umożliwia zidentyfikowanie, a także zrekonstruowanie pojęć bliskich czystej postaci korporacjonizmu, takich jak samorząd terytorialny czy niektóre odmiany samorządu specjalnego, ale również wskazuje przyczyny fenomenu kojarzenia ustroju korporacyjnego ze zjawiskiem monopolu prywatnych korporacji wielonarodowych wiodących prym we współczesnym kapitalizmie państwowym. Jednocześnie, podkreśla się niebezpieczeństwo pojawiających się na przełomie XX-XXI wieku tendencji do łączenia korporacjonizmu z faszyzmem i autorytaryzmem, przeobrażających jego znaczenie w odległe skądinąd od źródeł doktryny korporacjonizmu- globalne odmiany korporacjonizmu, w tym tzw. „kapitalizm korporacyjny”, czy wręcz „korporacjonizm totalitarny”. Ostatecznie w pracy stwierdza się, że korporacje stanowią ciała (organizmy) pośredniczące pomiędzy społeczeństwem a władzą. Uważane za jeden z rodzajów trzeciej drogi, stają się coraz powszechniejszym podmiotem reprezentacji interesów jednostek zorganizowanych celem osiągnięcia korporacyjnego dobra powszechnego mniejszych rozmiarów i mogą być w sposób elastyczny adaptowane do warunków życia społeczno-gospodarczego różnych krajów.

The work presents the evolution of corporatism and its significance in the 21st century, starting from the ancient philosophy of state and law, through the Middle Ages, the period of the government system transition, i.e. the 18th-19th centuries, to Present. The analysis of the statehood transformation process leads to the reconstruction of the corporate governance features catalog used over the centuries as a model for organizing various communities, regardless of civilizational differences. Organicism, solidarism and subsidiarity as well as fidelity to virtues such as loyalty or subordination to the ruler are seen as determinants of thinking about the collective in hierarchical categories, both on the European continent and in the Far East. Juxtaposing classical civilization with oriental civilization demonstrates the universality of the state constructed on the model of a living organism, which creates a multi-layered justification for the claim, that corporatism can be treated in the 21st century as a "third way" between individualistic liberalism and collectivist socialism. The evolution of corporatism presented in the work provides to identify and reconstruct concepts close to the pure form of corporatism, such as local government or some varieties of special self-government, but also indicates the reasons for the phenomenon of associating the corporate system with the monopoly of private multinational corporations leading in contemporary state capitalism. At the same time, there is emphasized the danger of the tendencies emerging at the turn of the 20th and 21st centuries to combine corporatism with fascism and authoritarianism, which transforms its meaning into global varieties of corporatism- distant from the sources of the doctrine of corporatism, including the so-called "corporate capitalism" or even "totalitarian corporatism". Ultimately, the work states that corporations are bodies (organisms) intermediating between society and the government. Considered as one of the types of the third way, they are becoming an increasingly common entity for representing the interests of individuals organized to achieve smaller corporate common good and can be flexibly adapted to the socio-economic conditions of various countries.