Indigenous peoples’ rights protection in EU trade agreements: is there a new standard?

Ochrona ludności rdzennych w umowach handlowych ma kluczowe znaczenie. Handel międzynarodowy jest potężnym motorem walki z ubóstwem, wzrostu gospodarczego i globalnej integracji. Jednak społeczności rdzenne, które znacząco przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju, często zostają w nim pominięte. Zaangażowanie Unii Europejskiej w promowanie zrównoważonego handlu i rozwoju podkreśla konieczność włączenia perspektyw ludności rdzennych do jej polityki handlowej. Niniejsza praca magisterska bada ewolucję ochrony praw ludności rdzennych w porozumieniach handlowych Unii Europejskiej, z zamiarem ustalenia, czy wyłonił się nowy standard. Omawiane są następujące kluczowe obszary: sposób definiowania ludności rdzennych, ochrona ich praw i interesów w prawie międzynarodowym oraz prawie Unii Europejskiej, a także analiza porównawcza porozumień handlowych Unii Europejskiej przed i po 2017 roku. Uwzględnione zostały Konwencja Nr 169 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca ludności tubylczej i plemiennej, Konwencja o różnorodności biologicznej oraz Deklaracja Narodów Zjednoczonych o Prawach Ludności Rdzennej, które kształtują rozwój praw ludności rdzennych na świecie. Spośród 44 porozumień handlowych Unii Europejskiej, które są obecnie w mocy lub zostały podpisane przed wrześniem 2024 roku, poddane analizie są te, które wspominają słowo „rdzenny” lub „tradycyjny” w kontekście tradycyjnej wiedzy lub stylu życia. Niniejsza praca magisterska porównuje rolę jaką rdzenne ludności odgrywają w poszczególnych umowach, zakres i obszary ich ochrony oraz możliwość egzekwowania tych zapisów. Wyniki wskazują, że mimo pewnych postępów, Unia Europejska nie wypracowała jeszcze spójnego i ujednoliconego podejścia do praw i interesów ludności rdzennych w swoich porozumieniach handlowych. Bez takiej standaryzacji zakres przyznanej ochrony znacząco różni się między umowami, co prowadzi do nierównego poziomu ochrony i w wielu przypadkach, do niewystarczających zabezpieczeń dla tych społeczności.

The protection of indigenous people within global trade agreements is of vital importance. International trade is a powerful driver of poverty alleviation, economic growth, and global integration, yet indigenous communities, who contribute significantly to sustainable development, often remain vulnerable. The European Union’s commitment to promoting sustainable trade and development underscores the essential need to integrate indigenous perspectives into its trade policies. This master’s thesis examines the evolution of indigenous peoples’ rights protection in EU trade agreements, with the objective of determining whether a new standard has emerged. Following key areas are addressed: how the indigenous are defined, the preservation of their rights and interests in international and EU law and a comparative analysis of EU trade agreements before and after 2017. Indigenous and Tribal Peoples Convention, Convention on Biological Diversity and United Nations Declaration on Rights of Indigenous Peoples are taken into consideration as they guide the development of indigenous peoples’ rights globally. Out of the 44 EU trade agreements which are in place or were signed before September 2024, those which mention ‘indigenous’ or ‘traditional’ in the context of traditional knowledge or lifestyle are scrutinized. Across all these trade agreements this master’s thesis compares the prominence of indigenous peoples’ issues in the texts of the accords, scope and areas of their protection and enforceability of those provisions. The findings indicate that, despite some progress, there is still no consistent and standardized approach to the indigenous rights and interests in the EU trade agreements. Without such standardization, the scope of granted security is likely to continue varying significantly between accords, leading to uneven levels of protection and inadequate safeguards of these communities.