Adaptacja do warunków więziennych skazanych długoterminowych

Praca doktorska poświęcona jest więźniom długoterminowym, a więc tym, którzy w izolacji penitencjarnej spędzają minimum pięć lat (nieprzerwanie; nie jest więźniem długoterminowym recydywista, który odbył łącznie nawet dziesięć lat kary pozbawienia wolności, ale z kilku kar i po każdej wychodził na wolność). Celem pracy było zbadanie, w jaki sposób do tak długiego okresu izolacji więzień się adaptuje, jaki sposób adaptacji występuje najczęściej, czy sposób adaptacji zmienia się wraz z czasem odbywania kary. Jako podbudowa teoretyczna posłużyły tu koncepcje teoretyczne Ervinga Goffmana, Greshama Sykesa oraz Johna Irwina. W rozdziale pierwszym przedstawiam definicję oraz ogólne pojęcia adaptacji w socjologii. Rozdział drugi to analiza literatury dotycząca więźniów długoterminowych w USA, Kanadzie oraz wybranych krajach Europy. Treścią rozdziału trzeciego są te same zagadnienia, co w rozdziale drugim, lecz dotyczą polskich skazanych długoterminowych. W rozdziale czwartym prezentuję zbiorcze wyniki badań przeprowadzonych z piętnastoma polskimi więźniami długoterminowymi, którzy w izolacji spędzili minimum dwadzieścia lat. Praca zawiera ponadto piętnaście aneksów, będących rozbudowanymi studiami przypadków piętnastu więźniów, zawierających analizy indywidualne. Wyniki pracy podsumować można następująco: adaptacja więźniów długoterminowych to kwestia niezwykle indywidualna, zależna od bardzo wielu zmiennych, zarówno indywidualnych jak i społecznych, nie poddająca się łatwemu zaszeregowaniu. Długość odbytej kary nie jest zmienną decydującą o przyjęciu takiej a nie innej strategii adaptacji.

The work is devoted to long-term prisoners, that means those, who are sent to prison to minimum five years (not to recidivist who are sent repeatedly). The goal of the thesis is analysis how prisoners adapt to such long period of isolation, what are the most common styles of adaptation, is style of adaptation changing over the time of isolation. The theoretical feedback is Erving Goffman, Gresham Sykes and John Irwin conceptions of adaptation to prison. The first chapter presents definition of adaptation in sociology. Chapter two is the analysis of foreign literature about long-term prisoners (USA, Canada and Western Europe). Chapter three contains the same problems like in chapter two, but connected with polish prisoners. In chapter four I present findings of my own research which are based on fifteen case studies with polish long-term prisoners, who spent at least 20 years in prison. Results of the thesis: long-term prisoners’ adaptation to prison depends on too many factors that we could say that the long period of isolation is the crucial one.