Podatność na złość podczas jazdy i agresja na drogach - znaczenie umiejscowienia kontroli

Punktem wyjścia niniejszej pracy było zaciekawienie związane z tym, co może przyczyniać się do podejmowania agresywnych zachowań przez kierowców podczas jazdy. Temat pracy badawczej ściśle wiążę się z pytaniem: „Czy podatność na złość determinuje powstawanie agresywnych zachowań?”. Dodatkowo interesowano się tym czy umiejscowienie kontroli jako cecha osobowościowa może mieć mediujący wpływ na powstawanie badanego w tej pracy związku podatności na złość i agresji za kierownicą. W badaniu wzięło udział 166 osób kierowców z czego 60 osób stanowiły kobiety, a 104 osoby stanowili mężczyźni oraz 2 osoby, które zadeklarowały swoją płeć w kategorii inne. Badanie wykazało związek podatności na złość podczas jazdy a zwiększoną częstotliwość zachowań agresywnych na drodze. Umiejscowienie kontroli jako zmienna osobowościowa również było związane z zachowaniami agresywnymi podczas jazdy samochodem. Im większe umiejscowienie wewnętrzne mieli badani, tym więcej deklarowali zachowań agresywnych podczas jazdy samochodem. Umiejscowienie kontroli oparte na czynniki zewnętrznych było zaś negatywnie związane z deklarowanymi zachowaniami agresywnymi podczas jazdy samochodem. W badaniu tylko jedna pod skala: inni kierowcy po części wyjaśniała mediujący wpływ na związek pomiędzy podatnością na złość podczas jazdy a częstotliwością zachowań agresywnych. Im większe było zewnętrzne umiejscowienie kontroli w pod skali: inni kierowcy, tym mniej zachowań agresywnych podczas jazdy deklarowały osoby badane. Tematyka niniejszej pracy i wyniki otrzymanych badań porusza kwestie, które mogą stać się istotne w prewencji bezpieczeństwa ruchu drogowego.

The starting point of this paper was curiosity related to what may contribute to drivers engaging in aggressive driving behavior. The topic of the research paper is closely related to the question: “Does susceptibility to anger determine the emergence of aggressive behavior?”. In addition, it was interested in whether locus of control as a personality trait can have a mediating effect on the formation of the relationship of anger proneness and aggression behind the wheel studied in this work. The study involved 166 drivers, 60 of whom were women and 104 of whom were men, and 2 who declared their gender in the category of other. The study found an association between susceptibility to anger while driving and increased frequency of aggressive behavior on the road. Locus of control as a personality variable was also associated with aggressive behavior while driving. The greater the internal locus of control respondents had, the more they reported aggressive behaviors while driving. Locus of control based on external factors, on the other hand, was negatively related to declared aggressive behaviors while driving. In the study, only one subscale: other drivers partially explained the mediating effect on the relationship between susceptibility to anger while driving and frequency of aggressive behavior. The greater the external locus of control in the sub-scale: other drivers, the less aggressive behavior while driving was declared by the subjects. The subjects of the present study and the results of the obtained research raise issues that may become important in the prevention of traffic safety.