Koncepcja jednego słusznego rozstrzygnięcia na tle teorii prawa Ronalda Dworkina

Przedmiotem niniejszej pracy jest przedstawienie jednego z istotnych elementów ogólnej teorii prawa sformułowanej przez Ronalda Dworkina jako alternatywa dla powszechnie dominującej teorii pozytywistycznej. Jest to teza o istnieniu jednego słusznego rozstrzygnięcia w trudnych sprawach sądowych. Odpowiadać ma ona na dostrzeżony przez filozofa problem zagrożenia arbitralnością wydawanych orzeczeń w sytuacji wyrokowania przez sędziów w oparciu o ich swobodne uznanie. W niniejszej pracy zrekonstruowane zostają kryteria, które Dworkin stawia przed sędziami, aby po ich spełnieniu o wydawanym rozstrzygnięciu można było powiedzieć, że jest ono „tym słusznym”, nieobarczonym skazą arbitralności. Rozważone zostaną ponadto argumenty przedstawione przez Dworkina, a mające przemawiać za możliwością uznania wybranych interpretacji abstrakcyjnych zasad moralności za te słuszne w kontekście okoliczności faktycznych rozpoznawanej sprawy. Aby rozważyć zasadność zarzutów najczęściej podnoszonych wobec omawianej koncepcji, analizie poddane zostaną również stanowiska komentatorów względem niej krytycznych.

The subject of this work is to present one of the important elements of the general theory of law formulated by Ronald Dworkin as an alternative to the commonly dominant positivist theory. This is the thesis that there is one right answer in hard court cases. It is intended to respond to the problem noticed by the philosopher of the threat of arbitrariness of issued judgments in a situation where judges make judgments based on their free discretion. This work reconstructs the criteria that Dworkin sets for judges, so that when they are met, the decision issued can be said to be the right one, free from the taint of arbitrariness. Additionally, the arguments presented by Dworkin will be considered in favor of recognizing the selected interpretations of abstract principles of morality as correct in the context of the factual circumstances of the case under consideration. In order to consider the validity of the objections most frequently raised against the discussed concept, the positions of commentators critical of it will also be analyzed.