Wybrane aspekty metapoznania i doświadczeń relacyjnych osób tworzących związki romantyczne

Prezentowany projekt integruje zagadnienia wywodzące się z psychologii poznawczo-rozwojowej i klinicznej. Badanie ukazuje znaczenie więzi w relacji romantycznej dla funkcjonowania poznawczego oraz metapoznawczego osób pozostających w długotrwałych związkach romantycznych. Przedsięwzięcie ma charakter dwuetapowy – pierwsza część to analiza ilościowa, druga to analiza ilościowa danych jakościowych. Cele niniejszego przedsięwzięcia obejmują: 1) identyfikację znaczenia doświadczenia relacyjnego, jakim jest więź w relacji romantycznej, dla wybranych aspektów metapoznania, 2) określenie znaczenia metapoznania dla konstruowania przeszłości, 3) podjęcie próby identyfikacji metapoznania relacyjnego, 4) określenie specyfiki związków pomiędzy wybranymi koncepcjami metapoznania. W badaniu wzięło udział 100 diad, tworzących heteroseksualne związki o stażu większym lub równym 3 lata. Przynajmniej jedna osoba w diadzie posiadała wykształcenie wyższe. Zadaniem osób uczestniczących w badaniu było wypełnienie kwestionariuszy: Skali Satysfakcji z Życia, Kwestionariusza Stylów Przywiązaniowych, Kwestionariusza Ustosunkowań, Kwestionariusza Treści Metapoznawczych, Skali Temporalnego Metapoznania oraz Kwestionariusza Postrzegania Czasu. Ponadto 10 zainteresowanych osób wzięło udział w drugim etapie badania - wywiadzie na temat ważnych relacji w życiu, inspirowanym Wywiadem Przywiązania Dorosłych. Otrzymane wyniki wskazują, że w grupie kobiet metapoznanie całkowicie mediuje związek pomiędzy więzią w relacji romantycznej a negatywną oceną przeszłości. Wybrane aspekty metapoznania częściowo mediują związek pomiędzy więzią w relacji romantycznej a oceną przeszłości także w grupie mężczyzn. Uzyskano model podwójnej mediacji, w którym związek pomiędzy pozabezpieczną więzią w relacji romantycznej a satysfakcją z życia mediowany jest przez wymiar metapoznania temporalnego oraz negatywną ocenę przeszłości. Metapoznanie temporalne koreluje ujemnie z dysfunkcjonalnymi przekonaniami metapoznawczymi. Analiza ilościowa danych jakościowych z wywiadów potwierdza zjawisko metapoznania relacyjnego. Uzyskane rezultaty ukazują znaczenie doświadczeń relacyjnych dla wybranych aspektów metapoznania.

The thesis integrates issues stemming from developmental, cognitive and clinical psychology. The research shows significance of attachment in romantic relationships for selected aspects of cognition and metacognition of adults. The study consists of two parts – quantitative and qualitative. It aims to: 1) identify the significance of attachment in romantic relationships for selected aspects of metacognition, 2) define role of metacognition for constructing the past, 3) make an attempt to depict relational metacognition, 4) characterize relations between selected aspects of metacognition. The study included 100 heterosexual dyads in romantic relationships lasting at least 4 years. Participants were asked to complete six questionnaires, including but not limited to: attachment, temporal metacognition and dysfunctional metacognitive beliefs. Moreover, a number of volunteers from the first part participated in the second part of the study: semi-structured interview, inspired by Adult Attachment Interview. Results suggests that metacognition fully mediated relation between attachment in romantic relationships and evaluation of the past in females. Additionally, selected aspects of metacognition partially mediated relation between attachment in romantic relationships and the evaluation of the past in males. Moreover, results illustrated a multiple mediation model in which the relation between insecure attachment and life satisfaction is fully mediated by temporal metacognition and past negative time perspective. Furthermore, temporal metacognition negatively correlated with dysfunctional metacognitive beliefs. Finally, the qualitative part confirmed the significance of relational metacognition. The obtained results confirmed the main hypothesis suggesting the significance of relational experience for selected aspects of metacognition.