Uznanie ojcostwa

W rozprawie doktorskiej omówiono problematykę uznania ojcostwa. Analiza normatywna miała na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy obowiązująca w polskim prawie rodzinnym instytucja uznania ojcostwa jest zasadna i czy decyzja o uchyleniu instytucji uznania dziecka była słuszna. Przedstawiono ewolucję regulacji dotyczących uznania dziecka, aż do ich przekształcenia w instytucję uznania ojcostwa. Omówiono również przesłanki skuteczności oraz skutki uznania ojcostwa, charakter prawny uznania ojcostwa, a także problematykę bezskuteczności uznania ojcostwa. Polskie regulacje porównano z podobnymi rozwiązaniami prawnymi obowiązującymi w wybranych ustawodawstwach europejskich. Zastosowano trzy metody badawcze: metodę historycznoporównawczą, metodę formalnodogmatyczną oraz metodę prawnoporównawczą. Metoda formalnodogmatyczna miała podstawowe znaczenie, w szczególności dla ustalenia charakteru prawnego uznania ojcostwa. Wykorzystanie tej metody polegało na omówieniu, analizie i wykładni przepisów w świetle orzecznictwa i poglądów przedstawicieli nauki prawa. W zakresie badań prowadzonych metodą historycznoporównawczą omówiono zmiany, jakim na przestrzeni lat poddano przepisy o uznaniu dziecka. Badania metodą prawnoporównawczą objęły przedstawienie głównych założeń uznania ojcostwa obowiązujących w prawie polskim i porównanie ich z podobnymi rozwiązaniami prawnymi w wybranych ustawodawstwach europejskich. Wybór tej metody pozwolił na zaprezentowanie szerszego tła normatywnego omawianego problemu oraz zaproponowanie zmian do obowiązującego prawa polskiego. Przeprowadzone rozważania pozwoliły na wyrażenie poglądu, zgodnie z którym obowiązujące przepisy dotyczące uznania ojcostwa zostały znowelizowane nad wyrost. Niepotrzebne było uchylenie instytucji uznania dziecka i zastąpienie jej instytucją uznania ojcostwa oraz nowelizowanie wszystkich przepisów w tym zakresie. W zakończeniu rozprawy przedstawiono wnioski de lege lata oraz de lege ferenda.

The dissertation discusses the matter of acknowledgment of paternity. The normative analysis is aimed at answering the question whether the institution of acknowledgment of paternity, existing in Polish family law, is well founded and whether the decision to repeal the institution of child acknowledgment was correct. The dissertation presents the evolution of regulations regarding child acknowledgment until their transformation into the institution of acknowledgment of paternity. It also discusses the prerequisites for the effectiveness and effects of the acknowledgment of paternity, the legal nature of the acknowledgment of paternity, as well as its ineffectiveness. Polish regulations are compared with similar legal regulations from selected European legislations. The following three research methods are used: the historical-comparative method, the formal-dogmatic method and the legal-comparative method. The formal-dogmatic method is of primary importance, mainly for establishing the legal nature of the acknowledgment of paternity. The use of this method consists of discussing, analyzing and interpreting the legislation considering case law and views of representatives of juridical science. As far as the research conducted by the historical-comparative method is concerned, the dissertation discusses changes that the provisions on the child acknowledgment underwent over the years. The research using the comparative legal method entails presenting main principles of the acknowledgment of paternity in Polish law and comparing them with similar legal solutions in selected European legislations. Choosing this method enabled giving broader normative background of the matter under discussion and proposing amendments to the current Polish law. Carried out considerations made it possible to express the view that the current legislation on the acknowledgment of paternity was amended in excess. It was unnecessary to repeal the institution of child acknowledgment and replace it with the institution of acknowledgment of paternity, as well as to amend all other provisions in this regard. The dissertation finishes with de lege lata and de lege ferenda conclusions.