Specyfika odbioru i przetwarzania bodźców sensorycznych a nasilenie zaburzeń rozwoju u dzieci z autyzmem

Seria trzech badań zaprezentowanych w pracy miała na celu określenie specyfiki przetwarzania informacji sensorycznych oraz ustalenie związków pomiędzy nasileniem zaburzeń sensorycznych a objawami autyzmu i poziomem rozwoju psychoruchowego u dzieci w wieku przedszkolnym z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Podjęto również próbę wyodrębnienia w grupie dzieci z ASD podtypów, charakteryzujących się różnymi profilami zaburzeń sensorycznych oraz rozwoju psychoruchowego. W badaniach wzięło łącznie udział 89 dzieci z ASD w wieku od 2 lat do 5 lat i 7 miesięcy. Wykorzystano m.in. Profil Psychoedukacyjny w wersji poprawionej (PEP-R) oraz wypełniany przez rodziców Profil Sensoryczny w wersji poprawionej (SPCR). Wyniki badań wskazują, że dzieci z ASD przejawiają więcej trudności w przetwarzaniu informacji sensorycznych niż dzieci rozwijające się prawidłowo, zarówno wtedy, gdy porównywane grupy są dobrane pod względem płci i wieku (Badanie nr 1), jak i w przypadku grup dopasowanych pod względem wieku rozwojowego (Badanie nr 2). U dzieci z ASD problemy sensoryczne zwykle dotyczą kilku zmysłów jednocześnie. Nie stwierdzono istnienia wyraźnych zależności liniowych pomiędzy poziomem trudności w przetwarzaniu informacji sensorycznych a nasileniem trudności rozwojowych, głębokością występujących u dzieci objawów autyzmu oraz wiekiem badanych. Rezultaty analizy skupień wskazują na istnienie wśród dzieci z ASD w wieku przedszkolnym czterech podtypów charakteryzujących się różnym profilem w zakresie zmiennych sensorycznych i rozwojowych (Badanie nr 3).

The purpose of this research project, conducted in three studies, was to explore the characteristics of sensory processing in preschool children with autism spectrum disorder (ASD). The relationship between unusual sensory symptoms and severity of autism, as well as level of psychomotor development, was examined. Furthermore, cluster analysis was used to identify subtypes of preschoolers with ASD who share a pattern of sensory symptoms and psychomotor development. Parents of children aged 2 years to 5 years and 7 months (N=89) completed a Sensory Profile Checklist Revised (SPCR). In addition, a Psychoeducational Profile – Revised (PEP-R) was used. Results indicated that children with ASD showed more difficulties in sensory processing when chronological (Study 1) and developmental (Study 2) age-matched controls were used. Outcomes also confirmed that sensory abnormalities are in children with ASD multimodal. No linear relationship between sensory difficulties and severity of autism, level of psychomotor development and participants’ age was found. In addition, the cluster analysis identified four subtypes of ASD preschoolers, each characterized by different sensory and developmental variables (Study 3).