Czasowniki mówienia wskazujące na zaangażowanie odbiorcy w interpretację komunikatu

Rozprawa ma na celu opis składniowy i semantyczny grupy polskich czasowników mówienia wskazujących na wymóg zaangażowania odbiorcy w interpretacją komunikatu. Praca ma charakter synchroniczny, jej obiektem są jednostki języka funkcjonujące we współczesnym języku polskim. Przedmiotem opisu w rozprawie są czasowniki, które spełniają następujące warunki: 1) są czasownikami mówienia; 2) nazywają szczególny typ sytuacji komunikacyjnej, w której informacja przekazywana przez nadawcę ma stać się (zgodnie z jego intencją) obiektem dalszych działań odbiorcy. Odbiorca przeprowadza na jej podstawie wnioskowanie, co pozwala mu odszyfrować właściwy, ukryty sens komunikatu, albo wykorzystuje ją do kontynuowania własnego działania (co związane jest również ze szczególną interpretacją usłyszanego przekazu). Jednostki języka, które spełniają powyższe warunki, to: 'dać do zrozumienia', 'dać poznać', 'zasugerować', 'podszepnąć', 'podpowiedzieć', 'poddać', 'podsunąć', 'podrzucić', 'naprowadzić', 'nakierować', 'insynuować'. Zastosowana w pracy metodologia mieści się w nurcie, który określić można jako semantykę prawdziwościową, redukcjonistyczną i translacyjną. Analiza semantyczna konkretnych jednostek poprzedzona jest w każdym rozdziale analitycznym przeglądem odpowiednich definicji z najważniejszych słowników współczesnego języka polskiego, tzn. Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Słownika współczesnego języka polskiego pod red. B. Dunaja, Innego słowniku języka polskiego pod red. M. Bańki, Uniwersalnego słowniku języka polskiego pod red. S. Dubisza oraz Praktycznego słowniku współczesnej polszczyzny pod red. H. Zgółkowej. Przedyskutowane zostały także propozycje definicyjne obecne w bardziej szczegółowych opracowaniach. Następnie ustalono komponenty znaczeniowe, składające się na sens jednostki, wydobyte metodą testów sprzecznościowych oraz obserwacji materiału skażonego innego typu dewiacyjnością. Dla każdej rozpatrywanej jednostki zaproponowano reprezentację znaczeniową w postaci rozczłonowanego na części tematyczną i rematyczną zdania; przedstawione definicje eksplicytnie ukazują zarówno komponenty znaczeniowe wspólne dla opisywanej grupy predykatów, jak i elementy je różnicujące. Jako założenie wstępne przyjęto niesynonimiczność i monosemiczność opisywanych jednostek języka. Podstawę materiałową pracy stanowią zdania zaczerpnięte z Narodowego Korpusu Języka Polskiego, a w sytuacjach, kiedy jego zasoby okazały się niewystarczające - teksty prasowe i przykłady użyć znalezione w Internecie.