Wychowanie pomiędzy filozofią transcendencji a filozofią immanencji

Myślenie o wychowaniu wydaje się z jednej strony rozpoznawaniem wielości perspektyw interpretacyjnych na jego temat, z drugiej zaś – tego, co istnieje bez względu na nie. Wychowanie jest wówczas myślane pomiędzy jego horyzontalnie rozproszonym wymiarem pojęciowym a wertykalnym wymiarem tego, co pojęciowość próbuje ukazać. Wychowanie okazuje się zatem horyzontalno-wertykalnym, możliwie pełnym doświadczaniem rzeczywistości w obliczu jej międzyludzkich, empirycznych oraz pojęciowych rozbłyśnięć. W pierwszej części dysertacji została podjęta próba rozpoznania wertykalnej, transcendentnej jedności wszelkiego wychowania. W drugiej części dysertacji idea wychowania została odniesiona do filozofii immanencji ujawniającej się pod postacią horyzontalnych – nowożytnych oraz współczesnych – postaw intelektualnych, by na koniec, w części trzeciej i ostatniej, zaproponować pojęcie „inter-transcendencji” wskazujące poza siebie z wnętrza immanentnego doświadczenia poznawczego, ku niewysłowionej, międzyludzkiej i transcendentnej przestrzeni wszechbytu. Thinking about education seems to be, on the one hand, recognizing the multitude of interpretative perspectives on it, and on the other hand – recognizing what exists independently of them. Education is then thought between its horizontally dispersed conceptual dimension and the vertical dimension of what conceptualism is trying to show. Therefore, education turns out to be a horizontal-vertical, possibly full experience of reality in the face of its interpersonal, empirical and conceptual flashes. In the first part of the dissertation, an attempt was made to recognize the vertical, transcendent unity of all education. In the second part of the dissertation, the idea of education was referred to the philosophy of immanence revealed in the form of horizontal – modern and contemporary – intellectual attitudes, and finally, in the third and last part, it will be shown the concept of "inter-transcendence" pointing beyond oneself from within an immanent cognitive experience, towards an ineffable, interpersonal and the transcendent space of being.