Potencjał transportowo-tranzytowy Azji Środkowej

W międzynarodowym podziale pracy szczególną rolę posiada transport, ponieważ od jego stanu zależy możliwość, skuteczność oraz terminy integracji w światową gospodarkę każdego państwa. Transport obsługuje praktycznie wszystkie rodzaje stosunków handlowych. Generalnie, operacje transportowe rozpoczynają i kończą proces realizacji wymiany handlowej, koszty transportu produkcji bezpośrednio wpływają na cenę towarów albo przejawiają się pobocznie. Kwestia rozwoju sieci transportowych, kierunki kształtowania się korytarzy tranzytowych oraz przyłączenie systemów transportowych do komunikacji międzynarodowych są obecnie nieodłączną częścią rozwoju gospodarczego każdego państwa. Potencjał transportowo-tranzytowy regionu Azji Środkowej jest ogromny, jednak obecnie nie jest on w pełni wykorzystany. W związku z tym aktualne jest bardziej szczegółowe przyjrzenie się regionowi środkowoazjatyckiemu z punktu widzenia jego zdolności transportowo-tranzytowych. Na rozwój potencjału transportowego Azji Środkowej duży wpływ mają czynniki geopolityczne, szczególnie w sferze rurociągów. Biorąc pod uwagę wzrost konkurencji na światowym rynku energetycznym, większość mocarstw dąży do dostępu do regionów-dostawców surowców węglowodorowych, z których jednym jest Azja Środkowa. Zapewnienie sobie tego dostępu jest możliwe za pośrednictwem budowy ropo- i gazociągów, zorientowanych na rynek jednego państwa czy grupy państw. To wszystko przyczynia się do aktualizacji aspektu geopolitycznego w strategiach transportowych państw Azji Środkowej. Region Azji Środkowej znajduje się w samym centrum kontynentu euroazjatyckiego. Jego położenie geograficzne gwarantuje dostęp do Azji Południowo-Wschodniej i Południowej, Środkowego i Bliskiego Wschodu, Kaukazu, Rosji, Unii Europejskiej. W transporcie towarów w kierunkach Wschód – Zachód i Północ – Południe region Azji Środkowej jest nie do ominięcia. Jest to mocną stroną regionu środkowoazjatyckiego, który wykorzystując położenie geograficzne i geopolityczne ma duże szanse na zwiększenie własnej roli i pozycji na arenie międzynarodowej. W związku z tym, państwa środkowoazjatyckie podejmują działania w celu modernizacji istniejącej infrastruktury oraz budowy nowych dróg samochodowych i kolejowych. Posiadanie rozwiniętych sieci transportowych przesądza o znaczeniu każdego państwa, uczestniczącego w stosunkach eksportowo-importowych oraz decyduje o jego dostępie do rynków światowych.

In the international labor partitionthe transport has a special role, because the opportunities, effectiveness and timing of integration in global economy of each countrydepends on its state. Transportation supports almost all types of commercial relations. Generally, transport operations begin and finish theprocess implementation of trade, the costs of production transportation directly affect the price of goods or appearby interaction. The issue of the development of transport networks, directions shaping the transit corridors and connecting transport systems for international communications are now an integral part of the economic development of each country. Transport and transit potential of the region of Central Asia is huge, but now it is not fully brought into requisition. Therefore, the review of the Central Asia region is reasonable form the point of view of its transit and transport capacity The development of transport potential of Central Asia is strongly influenced by geopolitical factors, particularly concerning the pipelines. In respect of increasing competition in the global energy market, most of the powers seeking to access regions - hydrocarbon raw material supplier, one of which is the Central Asia. Securing this access is possible via the construction of oil and gas pipelines, one country market-orientedor focused on group of countries. This all contributes to the renovation of geopolitical aspect intransportstrategies of Central Asian states. Central Asia region is located in the center of the Eurasian continent. Its geographic location provides access to the South-East Asia and South America, the Middle and Near East , the Caucasus, Russia and the European Union. The goods transportation in directions of East - West and North – South in Central Asia is unattainable. It is the strength of the Central Asian region, which has a great opportunity to increase its role and standing in the international arena, using its geographical and geopolitical position. In this regard, the Central Asia states take steps for modernization of existing infrastructure, building new highwaysand railways. Availability of theadvanced transport networks determines the importance of each country participating in the export-import relations and resolveits access to global markets.