Mental Disorders in the 1st Person Narration: Comparative Study of Vladimir Nabokov's The Eye and John Fowles's The Collector

Poniższa praca ma na celu zbadanie niewiarygodnych pierwszoosobowych narratorów powieści Nabokova i Fowlesa poprzez analizę psychologiczną. Studium bada wzajemne powiązania między psychologią, psychiatrią a literaturą oraz zamierza odpowiedzieć na pytanie, czy tekst można uznać za mediowaną wersję psycho-narracji, czy raczej za produkt wyobraźni i kreacji artysty. Praca podejmuje się analizy psychiki Smurowa i Fredericka Clegga, proponuje diagnozy ich stanów psychicznych i bada koncepcje sformułowane w powieściach. W ramach analizy przedstawione są różne koncepcje samobójstwa, wskazując na możliwe przyczyny myśli samobójczych bohaterów. Badane są również motywy takie jak obserwacja, lustra i oglądactwo oraz możliwa obecność ostatniego w psychice bohaterów. Praca wskazuje na możliwe diagnozy: Smurova jako cierpiącego na dysocjacyjne zaburzenie tożsamości, zespół depersonalizacji-derealizacji oraz Fredericka jako wykazującego symptomy oglądactwa, osobowości unikającej i zespołu Lima. W badaniu podjęto refleksję nad tym, w jakim stopniu postacie będące kreacją artysty mogą być przedmiotem diagnozy psychologicznej. Przeprowadzona analiza jest w istocie spekulatywnym eksperymentem, który może pozwolić czytelnikowi lepiej zrozumieć złożoność postaci, nawet jeśli ostatecznie diagnoza nie znajdzie zastosowania.

The thesis aims to investigate the unreliable first-person narrators of two 20th-century novels: Nabokov’s The Eye and Fowles’ The Collector through psychological framework. The study explores the interconnection of psychology, psychiatry and literature, and intends to examine whether each text could be regarded as a (mediated) psycho-narration or rather the product of the imagination and creation of the artist. It undertakes an analysis of Smurov and Frederick Clegg's psyche, proposes diagnoses of their mental conditions, and explores concepts formulated in the novels. The thesis analyses the concept of suicide, pointing to possible reasons for the characters’ suicidal ideation. It also investigates such themes as observation, mirrors, and voyeurism and their possible representation in the characters’ psyche. The thesis points to possible diagnoses of Smurov with Dissociative Identity Disorder, Depersonalisation Disorder and Frederick with Voyeuristic Disorder, Avoidant Personality Disorder and Lima syndrome. The study also considers to what extent the characters that are a creation of the artist can be the subject of psychiatric diagnoses. The conducted analysis is intended as a speculative experiment, which may allow the reader to understand the complexity of the characters better, even if the actual diagnoses are not applicable in the end.