Orientacje socjo-biograficzne młodych Polek na podstawie ich wyborów życiowych dokonanych i deklarowanych

Rozprawa składa się z dziewięciu rozdziałów rozmieszczonych w czterech częściach. Część I jest wprowadzeniem do problematyki badań. Rozdział pierwszy dotyczy kategorii „kobieta” – „kobiecość” i zawiera przegląd wybranych fragmentów koncepcji antropologicznych, filozoficznych, psychologicznych i socjologicznych na temat podmiotu „kobieta/kobiety” w kulturze Zachodu. Zastosowana perspektywa historyczna i ginocentryczna nadaje mu znamiona subiektywności. Opisuję ewolucję znaczenia pojęcia „kobieta” i zmiany w statusie kobiet w dziejach cywilizacji europejskiej od początków naszej ery do współczesnej zmiany społecznej. Następnie przedstawiam kategorię kobiecości w psychologii kultury Carla Junga, w ujęciu proponowanym przez kontynuatorów jego myśli. W kolejnym fragmencie uzasadniam celowość stosowania ginocentrycznej perspektywy w pisaniu o kobietach. Tę część pracy zamyka charakterystyka badanej populacji, w której opisuję Polki w wieku 20-34 lata mieszkające w miastach. Część II – metodologiczna – składa się z kilku rozdziałów. W rozdziale drugim uzasadniam wybór antropologii współczesności na ramę teoretyczną rozprawy, w rozdziale trzecim przedstawiam wybrany paradygmat i zastosowaną triangulację metodologiczną, a w rozdziale czwartym opisuję przebieg badania, zastosowane w nim metody i techniki badawcze oraz charakterystykę zbadanej próby. Część III – teoretyczna – zawiera krytyczny przegląd wybranej literatury przedmiotu, pozwalający usytuować badania empiryczne w teorii. Są to opisy kluczowych pojęć i zagadnień stanowiących teoretyczną podstawę interpretacji wypowiedzi uczestniczek badania. W rozdziale piątym opisuję jednostkę jako indywiduum, określam rozumienie podmiotowości i przedstawiam teoretyczny model osobowości, który zastosowałam w interpretacji materiału empirycznego. Następnie opisuję pojęcie tożsamości w ujęciu psychospołecznym odnosząc się do stadiów rozwoju Erika Eriksona i teoretycznego modelu Jürgena Habermasa oraz pojęcie tożsamości genderowej jako kategorii kulturowo-społecznej. W tym rozdziale charakteryzuję też pojęcie tożsamości kobiecej powołując się na teorię statusów tożsamości Jamesa Marcii, oraz koncepcje Jungistów. Ostatnim pojęciem omawianym w rozdziale piątym jest biografia rozumiana jako przebieg życia jednostki. Powołuję się tam na prace niemieckich „socjologów biografii” oraz na współczesne wzory biograficzne. Po opisie jednostki jako indywiduum w ujęciu socjologicznym i psychologicznym przechodzę, w rozdziale szóstym, do jej usytuowania w kulturze indywidualizmu i przedstawiam, przyjęte w rozprawie, koncepcje wolności wyboru w ujęciu Maxa Schelera, Erica Fromma i Erika Eriksona. Ostatni fragment części teoretycznej odnosi się do stylu życia jako kategorii naukowej – teoretycznej i operacyjnej. W opisie współczesnych stylów życia uwzględniam, przede wszystkim, zachowania i sposoby funkcjonowania w codzienności ludzi młodych i kobiet. Za podstawę interpretacji stylów życia badanych kobiet przyjmuję typologię Andrzeja Sicińskiego. Część czwarta – empiryczna – zawiera interpretację zebranego materiału, w której przedstawiam jak zobaczyłam, odczytałam i zrozumiałam wypowiedzi uczestniczek badania. W rozdziale siódmym przeprowadzam interpretację formułującą, a w rozdziale ósmym interpretację refleksywną, której efekt stanowią typologie: projektów przebiegu życia, stylów życia, refleksyjności i orientacji socjo-biograficznych. Rozdział dziewiąty zawiera dokumentarną rekonstrukcję narracji uczestniczek badania oraz opis wybranych przypadków. Rozprawę zamykam wnioskami końcowymi. Praca zawiera też: bibliografię, spis tabel i wykresów oraz kwestionariusz wywiadu z wynikami badań.

The subject of my dissertation is “The socio-biographic orientation of young women”. In other words, I want to show what is really important to young women and what they are ready to do to make their life more satisfactory. Basing on symbolic interactionism paradigm, I was building my conception on the grounded theory. I was inspired by H. Blumer, C. Geertz, A. Schütz and others. I examined the problem from gynocentric perspective. The methodology I`ve used is called qualitative research. My target (which was to recognize young women’s needs and dreams) required extensive methods and I used the following ones: an interview, a participant observation in focus group, a case study, and a documentary reconstruction. Eventually, I have found out about the future plans of young women and about the means for making these plans reality. There are four parts of my work and nine chapters. The notions – woman and women – set in historical perspective are described in the first part of my dissertation. The second part concerns the methodology and research’s process. Next part presents an individual in culture of individualism. The last part shows the results of research and the case study. Further on there are conclusions, annex, the questionnaire of interview and the bibliography. The participants of my research were the women of twenty to thirty four years of age, living in Polish towns at the new age beginning. I applied a qualitative selection for the purposive sample. I collected 570 individual narrations. This empirical material was huge but interesting enough. There were 3123 opinions expressed by the participants and it was necessary to take several steps to interpret them. In the first place the narrations had to be put under syntactic and semantic analysis. Then I used open coding and comparison between quantity and quality data type. During this analysis process there were appearing 17 dimensions of social experience which I took on as frame to build 5 types of life-going projects. I called it as follows: heading the stabilization, heading the emancipation, heading to have family-home, heading to be in interactions, looking for something not yet defined. These life-going projects were described with help of the participants words taken from their own narrations. After documentary reconstruction of each participant’s whole narration, I`ve caught direction to call their style of living. When the lifegoing projects have been already described and the styles have been defined, I started looking for what could be a type of identity that my participants represent. For this reason I`ve taken to James Marcia theory about 4 women’s identity status as a cause for analysis. As it turned out there were foreclosure identity and achievement identity characteristic to majority of the participants. And there were not many young women represented moratorium and diffusion identity – both included 14,6% of all participants. The last step I took was to state socio-biographic orientations of the participants. No typology of any other authors fit to my needs. That’s why I`ve created my own typology. In effect there are 5 types of socio-biographic orientation, namely: individual subjective orientation and individual dependent orientation, socializing subjective orientation and socializing dependent orientation and the last but not least – interdependent orientation. Finally I`ve been discribing a few case studies showed some participants of research. The case studies were described for each life-going project separately. I hope that my research suggesting looking at women’s life from many perspectives will give an impulse to other researchers to search deeper.