Zawód dziennikarza w obliczu konwergencji mediów

Celem dysertacji doktorskiej Katarzyny Siezieniewskiej jest analiza zmian w zawodzie dziennikarskim, która dokonała się w ostatnich latach pod wpływem procesów konwergencyjnych, polegających na kohabitacji mediów i nowych technologii. Zawód dziennikarza uległ dynamicznej transformacji, związanej przede wszystkim z konwergencją, ale także z nakładającym się na to kryzysem ekonomicznym, koniecznością przekształceń w zakresie modeli biznesowych mediów oraz pod wpływem oczekiwań pracodawcy, odbiorców i rynku. Przenikanie się sieci medialnych, telekomunikacyjnych oraz informatycznych warunkuje strategie biznesowe i komunikacyjne, realizowane w codziennym funkcjonowaniu zarówno przez nadawców, jak i odbiorców mediów. Przeprowadzona przez K. Siezieniewską, na potrzeby niniejszej pracy doktorskiej, analiza danych wtórnych: literatury, badań i raportów, przekazów medialnych, a także danych pierwotnych wskazują jednoznacznie na konwergencję jako na kluczową zasadę rządzącą współczesnym środowiskiem medialnym. Metodologia dysertacji doktorskiej Katarzyny Siezieniewskiej opiera się na dwóch wzajemnie się uzupełniających systemach pracy − analizie i krytyce źródeł, zestawionych z wynikami badań jakościowych przeprowadzonych przez autorkę na grupie współczesnych dziennikarzy. W części badawczej pracy K. Siezieniewska skorzystała z założeń jednej z najbardziej dynamicznie rozwijającej się strategii prowadzenia badań jakościowych − teorii ugruntowanej. Zastosowana technika badawcza to indywidualne wywiady pogłębione tzw. IDI w formie wywiadu swobodnego (z zarysowanym scenariuszem). Badanie zostało przeprowadzone przez autorkę latem 2013 roku na grupie 29 dziennikarzy. W wyniku analizy zebranego materiału pierwotnego wyszczególniono obszary, w których zaistniałe przeobrażenia mają najbardziej odczuwalny charakter. Są to: organizacja pracy dziennikarza (integracja produkcji oraz wielozadaniowość w sferze produkcyjnej, tematycznej i medialnej, a nawet pozamedialnej), nowe konwergentne gatunki dziennikarskie, trendy w mediach oraz rozwój usług medialnych. W pracy szczegółowo omówiony został stosunek dziennikarzy do zjawiska konwergencji oraz do wykonywanego zawodu. Porusza ona temat głównych problemów dziennikarzy ery konwergencji: słabej kondycji finansowej, etycznej i merytorycznej mediów, pauperyzacji zawodu dziennikarza, procesu selekcji negatywnej w tej profesji a także tworzenie treści pod oczekiwania odbiorców i sprowadzenie pracy dziennikarza do roli „niewolnika” badań analitycznych. W niniejszej dysertacji można znaleźć analizę nowych trendów w branży medialnej (m.in. zmianę zainteresowań odbiorców, aktywizację audytorium medialnego, ilościowy rozwój mediów, pogoń mediów za odbiorcami oraz erozję masowego audytorium). K. Siezieniewska porusza w pracy zagadnienie rozwoju usług medialnych na polskim rynku (m.in. wielokanałowej dystrybucji oraz cyfryzacji telewizji i radiofonii). Opisany został także proces rozszerzania środowiska dziennikarskiego. Dwa istotniejsze wątki, zawarte w dysertacji to: przyszłość zawodu dziennikarskiego i mediów. Podsumowując prace analityczne K. Siezieniewska, wysuwa tezę, że wyzwania związane z przyszłością dziennikarstwa, skupiają się w dwóch obszarach: zapewnieniu bezpieczeństwa finansowania mediów oraz stworzeniu ram prawnych umożliwiających ewolucję zawodu dziennikarza.

The aim of the doctoral dissertation of Katarzyna Siezieniewska is to analyze the changes in the journalist profession, which has taken place in recent years under the influence of converging processes involving the cohabitation of the media and new technologies. Journalists’ profession has experienced dynamic transformation, resulting primarily from convergence, but also influenced by economic crisis, the necessity of business models' transformation and last but not least expectations of employers, customers and the market. Diffusion of media, telecommunication, computer networks determines business and communication strategies, adopted and implemented in everyday functioning by both broadcasters and media recipients. Analysis of secondary (such as literature, research and reports and media coverage) and primary data conducted by K. Siezieniewska for the purposes of this thesis, clearly indicates convergence as the key principle driving current media environment. Methodology adopted by Katarzyna Siezieniewska in her dissertation, is based on two complementary operating systems - analysis and critique of sources, compiled with the results of qualitative research conducted by the author on a group of journalists. In the research part of the work, K. Siezieniewska used one of the most dynamically developing qualitative research strategies - Grounded Theory. The research technique used is so-called individual in-depth interviews (IDI) having a form of a free interview (with outlined scenario). The survey was conducted by the author in summer 2013, on the group of 29 journalists. As the result of the analysis of the primary material gathered, areas in which the transformation has the most noticeable character. These are: journalist's work organization (integration of production and multitasking in the field of: production, thematic, media, and even outside the media), new types of convergent journalism, media trends and development of media services. The work discusses in detail the journalists' attitude to the phenomenon of convergence and their profession. The paper mentions also the main problems that journalists of convergence times need to face: poor financial, ethical and merit media condition, pauperization of journalist profession, the process of negative selection within the profession, as well as creation of content adjusted to recipients expectations and finally bringing the role of the journalist's to just being a "slave" of analytical studies. Analysis of new trends in the media industry can be also found in this dissertation, such as changes in recipients interests, activation of the media audience, the quantitative development of the media, media chase after the recipients and the decay of the mass audience. In her work K. Siezieniewska raises the issue of development of media services on Polish market such as multiplatform delivery and digitization of television and radio. Expansion of journalists environment has also been described in the work. Two more important topics touched upon in the dissertation are: future of media and journalist profession. In the summary of the analytical work K. Siezieniewska brings up a thesis that the challenges connected with journalism future are focused on two areas: how to ensure the safety of media financing, and to create the legal framework enabling further evolution of the journalist profession.