Czy wiara w teorię spiskową na temat historii narodu może przynosić korzyści? Wpływ na narcyzm kolektywny, postrzegany stopień ciągłości historycznej grupy własnej, ocenę rozrywkowości oraz pozytywny nastrój

Badanie miało na celu sprawdzenie wpływu ekspozycji na teorie spiskowe dotyczące historii narodowej na postrzegany stopień ciągłości kolektywnej własnej grupy, narcyzm kolektywny, ocenianą rozrywkowość oraz pozytywny nastrój. Założono, że te związki będą moderowane przez otwartość na bullshit i poziom identyfikacji kolektywnej. Włączono eksploracyjnie ocenę wiarygodności opisywanej historii i deklaratywną miarę poziomu wiedzy historycznej.609 osób wzięło udział w internetowym eksperymencie, gdzie zapoznawano się z fikcyjnym opisem (jeden z czterech warunków) początków historycznych narodu (Polska lub Wielka Lechia) wraz z informacją o spiskowości i ukrywaniu fragmentu historii lub jej braku. Nie potwierdzono zakładanych hipotez kierunkowych. Otrzymano istotnie statystycznie wyniki po uwzględnieniu kowariantów. Dowiedziono, że ocena rozrywkowości historii o Wielkiej Lechii w warunku niespiskowym była wyższa od spiskowej narracji o narodzie polskim. Ponadto rozrywkowość okazała się niższa dla tekstu o historii Polski bez spiskowości w porównaniu do opisu Wielkiej Lechii zarówno w wariancie spiskowym, jak i nie. Natomiast narcyzm kolektywny był niższy u osób przydzielonych do warunku z tekstem o Polsce bez spisku w porównaniu do historii Wielkiej Lechii z informacją o spiskowości, jak i bez niej. Otrzymane wyniki, ograniczenia badania i kierunki przyszłych analiz poddano dyskusji.

The objective of the study was to examine the impact of exposure to conspiracy theories about national history on four key variables: the perceived degree of collective continuity of one's own group, collective narcissism, the assessment of entertainment, and positive mood. It was hypothesised that these relationships would be moderated by two factors: bullshit receptivity and level of collective identification. Additionally, exploratory ratings of the credibility of the narrative and a declarative measure of historical knowledge were included. A total of 609 individuals participated in an online experiment, wherein they were presented with a fictional description of the historical origins of a nation (either Poland or Great Lechia) accompanied by information pertaining to the alleged conspiracy and concealment of historical facts, or the absence thereof. The assumed directional hypotheses were not confirmed. After accounting for potential covariates, statistically significant results were obtained. The results demonstrated that the narrative about Great Lechia, presented in the non-conspiracy context, was perceived as more entertaining than the conspiracy description of Polish history. Furthermore, the text about Polish history without conspiracy was found to be less entertaining than the description of Great Lechia in both the conspiracy and non-conspiracy conditions. Conversely, collective narcissism was observed to be lower in individuals assigned to the condition featuring the text about Poland without conspiracy compared to the history of Great Lechia with and without conspiracy information. The results obtained, the limitations of the study and potential directions for future analysis were discussed.