Rozwój kompetencji interkulturowych i refleksyjności przyszłych nauczycieli języków obcych. Studium wybranych europejskich programów edukacyjnych

Rozwój kompetencji interkulturowych i refleksyjności przyszłych nauczycieli języków obcych. Studium wybranych europejskich programów edukacyjnych Słowa klucze: kompetencja interkulturowa, interkulturowa kompetencja komunikacyjna, interkulturowa świadomość, kompetencje i kształcenie nauczycieli języków obcych, postawa refleksyjnego praktyka, mobilność międzynarodowa, europejska polityka edukacyjna, ocenianie kompetencji interkulturowej i refleksyjności nauczycieli języków obcych. Tematem niniejszej dysertacji jest rozwój kompetencji interkulturowych i refleksyjności przyszłych nauczycieli języków obcych w wyniku ich uczestnictwa w europejskim programie Asystentura Comeniusa. Nauczanie języków obcych to nie tylko rozwój kompetencji językowych, ale również przygotowanie uczniów do funkcjonowania w zglobalizowanej rzeczywistości. Kształcenie interkulturowej kompetencji komunikacyjnej staje się priorytetem edukacji językowej i wpływa na kształt przygotowania zawodowego nauczycieli języków obcych, którego celem powinno być wspieranie rozwoju umiejętności transformacji interkulturowych doświadczeń w wiedzę umożliwiającą budowanie postawy interkulturowego mediatora. Niniejsza rozprawa stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób udział przyszłych nauczycieli języków obcych w międzynarodowej mobilności przyczynia się do rozwoju ich kompetencji interkulturowej i refleksyjności. Część pierwsza zawiera prezentację zagadnień teoretycznych w zakresie: 1. polityki edukacyjnej UE, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli języków obcych; 2. kompetencji nauczycieli języków obcych w kontekście profesjonalizacji tego zawodu oraz wyzwań współczesnej glottodydaktyki; 3. dyskusji nad zagadnieniami związanymi z kształtowaniem kompetencji interkulturowych kandydatów do zawodu nauczyciela języków obcych, w tym przygotowania ich do międzynarodowej mobilności oraz oceny efektów odbycia zagranicznego stażu; 4. teoretycznych podstaw i modeli refleksyjnej praktyki nauczycieli, uzupełnionych prezentacją technik i narzędzi wspierających refleksyjne podejście do praktyki zawodowej, w tym umiejętność refleksyjnego pisania, jako metody stymulującej rozwijanie wrażliwości kulturowej. Część badawcza poświęcona jest prezentacji i omówieniu wyników analizy autonarracyjnych wypowiedzi uczestników Asystentury Comeniusa pod kątem prezentowanego przez nich poziomu kompetencji interkulturowych oraz refleksyjności zgodnie z komponentami obu zmiennych wyznaczonymi w części teoretycznej rozprawy. Wnioski końcowe zawierają propozycje zaleceń dotyczących rozwijania kompetencji interkulturowej i postawy refleksyjnego praktyka w trakcie kształcenia nauczycieli języków obcych oraz ich zagranicznej mobilności.