Akty organów egzekutywy z mocą ustawy we współczesnym polskim prawie i myśli konstytucyjnej

Celem prezentowanej rozprawy będzie kompleksowe przedstawienie instytucji aktów organów egzekutywy z mocą ustawy we współczesnym polskim prawie i myśli konstytucyjnej. W szczególności rozprawa będzie miała na celu ukazanie, jakie jest obecnie – przy uwzględnieniu polskich doświadczeń ustrojowych w tym zakresie – podejście polskiego ustrojodawcy do instytucji aktów egzekutywy z mocą ustawy oraz przedstawienie propozycji, jak powinno się w przyszłości – przy uwzględnieniu polskich doświadczeń ustrojowych oraz doświadczeń wybranych państw obcych w tym zakresie – uregulować prezentowane zagadnienie na gruncie polskiego prawa konstytucyjnego. W tym kontekście w pracy zostanie uwzględniony całokształt zasad ustrojowych oraz wartości i standardów konstytucyjnych, które są znamienne dla współczesnego polskiego prawa konstytucyjnego. Co więcej, rozprawa będzie ukierunkowana na sformułowanie postulatów de lege ferenda w przedmiocie instytucji aktów organów egzekutywy z mocą ustawy w polskim prawie konstytucyjnym. W ramach rozprawy – poświęconej instytucji aktów organów egzekutywy z mocą ustawy we współczesnym polskim prawie i myśli konstytucyjnej – zostaną poczynione odniesienia do innych wybranych zagadnień i problemów, które, z jednej strony, są niezwykle istotne z punktu widzenia współczesnego polskiego prawa i myśli konstytucyjnej i które, z drugiej strony, są w sposób ścisły powiązane (w ujęciu systemowym) z samą instytucją aktów organów egzekutywy z mocą ustawy. Wśród tych zagadnień należy m.in. wskazać na: parlamentarny system rządów, system źródeł prawa, zasadę wyłączności ustawy, zasadę podziału władz, postulat zapewnienia działaniu instytucji publicznych rzetelności i sprawności (wynikający z preambuły do polskiej ustawy zasadniczej) czy też postulat zreformowania parlamentarnego procesu legislacyjnego w Polsce w kierunku jego optymalizacji. Rozważania będą przedstawione w oparciu o założenie, że akty organów egzekutywy z mocą ustawy stanowią instytucję mającą niezwykle doniosłe znaczenie z perspektywy polskiego prawa konstytucyjnego i zasługującą na wszechstronne i wieloaspektowe rozważenie w kontekście współczesnych polskich regulacji konstytucyjnych i poglądów polskiej doktryny prawa konstytucyjnego. Doniosłe znaczenie tej instytucji potęguje fakt, że akty organów egzekutywy z mocą ustawy stanowią instytucję silnie zakorzenioną w polskiej tradycji ustrojowej i zarazem są one powszechnie wykorzystywane w praktyce ustrojowej niektórych współczesnych państw, służąc m.in. w kilku państwach członkowskich Unii Europejskiej jako narzędzie implementacji prawa unijnego.

The aim of the presented dissertation is complex presentation of the institution of acts of executive organs of a statutory rank in both the contemporary Polish law and the constitutional concept. The dissertation is in particular aimed at presenting of the Polish lawmaker’s approach to the institution of acts of executive organs of a statutory rank (taking into account the Polish systemic experiences in this scope), as well as presenting a proposition of how shall the presented issues – taking into account systemic experiences of Poland and some other European countries – be regulated in the future on the grounds of the Polish constitutional law. Considering the above, the entirety of systemic principles, as well as constitutional values and standards will be taken into account, as they are characteristic for the contemporary Polish constitutional law. What is more, the purpose of this dissertation is formulation of de lege ferenda postulates regarding the acts of executive organs of a statutory rank in the Polish constitutional law. In the dissertation – concerning the institution of acts of executive organs of a statutory rank in both the contemporary Polish law and the constitutional concept – references to other chosen issues and concepts will be made, as on the one hand they are extremely significant to the contemporary Polish law and constitutional concept and, on the other hand, are strictly connected (in the systemic approach) to the very institution of acts of executive organs of a statutory rank. Among such concepts and issues the following examples may be pointed out: parliamentary government, the system of sources of law, the principle of the exclusivity of statutes, the principle of the separation of powers, postulate of ensuring reliability and efficiency to the activity of public institutions (stemming from the preamble to the Constitution of the Republic of Poland), as well as the postulate to implement a reform of the parliamentary legislative process in Poland for the purpose of its optimization. The deliberations will be presented basing on the assumption, that acts of executive organs of a statutory rank constitute an institution of an outstanding significance from the perspective of the Polish constitutional law and deserve a comprehensive and multifaceted consideration carried out in the context of contemporary Polish constitutional regulations as well as the views expressed in the Polish constitutional law doctrine. Major importance of the described institution is stressed by the fact, that the acts of executive organs of a statutory rank are an institution well rooted in the Polish systemic tradition, as well as they are commonly used in the systemic practice of some contemporary countries. They serve for example as a tool of implementation of the European Union law in a few of the EU Member States.