Dialog międzykulturowy w polskiej XXI-wiecznej literaturze dla dzieci i młodzieży

Celem pracy jest próba wykazania obecności dialogów międzykulturowych w polskiej XXI-wiecznej literaturze skierowanej do niedorosłych odbiorców z uwzględnieniem wszelkich trudności, jakie mogą pojawić się w budowaniu relacji. Interpretacja wybranych tekstów skupia się na trzech aspektach. Pierwszy z nich dotyczy konstrukcji postaci literackich rozumianych jako odmiennych kulturowo oraz narodowo. Wzięte pod uwagę zostały przede wszystkim sposoby przedstawiania uchodźców, ale też imigrantów zarobkowych oraz bohaterów opuszczających kraj dobrowolnie. Druga część pracy stanowi analizę doświadczeń związanych z miejscami charakterystycznymi dla spotkań różnych kultur, należą do nich szkoła, dom oraz nie-miejsca. Ostatni rozdział został zaś poświęcony przeglądowi strategii narracyjnych dotyczących tego, kto i w czyim imieniu wypowiada się w analizowanych tekstach oraz jakie może mieć przez to intencje. Za istotne do przybliżenia zostały również uznane możliwe zakończenia utworów oraz propozycja odczytywania części tekstów należących do literatury wielokulturowej w kontekście czułej narracji.

The aim of this work is to attempt to demonstrate the presence of intercultural dialogues in 21st-century Polish literature aimed at young readers, taking into account all the difficulties that may arise in building relationships. The interpretation of selected texts focuses on three aspects. The first concerns the construction of literary characters understood as culturally and nationally different. Primarily considered are the ways of depicting refugees, but also labor migrants and characters who leave their country voluntarily. The second part of the work analyzes experiences related to places characteristic of encounters between different cultures, including school, home, and non-places. The last chapter is devoted to reviewing narrative strategies concerning who speaks and on whose behalf in the analyzed texts and what intentions they might have. The possible endings of the works and the proposal to read some texts belonging to multicultural literature in the context of a tender narrative are also considered significant for the discussion.