Opresyjny wymiar polityki antynarkotykowej w Polsce w latach 1985-2005

Niniejsza praca analizuje genezę, przebieg oraz skutki polityki antynarkotykowej w Polsce. Konopie, opium i inne substancje psychoaktywne były legalne, znane i stosowane na ziemiach polskich od początku państwowości polskiej, aż do drugiej połowy XX wieku. Dopiero w okresie transformacji ustrojowej nastąpiły znaczące zmiany w polityce wobec środków odurzających. Do 1997 roku większość używek psychoaktywnych - na własny użytek - była de facto zdekryminalizowana i relatywnie dostępna dla większości obywateli. Dopiero w drugiej połowie lat 90. XX wieku, a szczególnie później - w latach 2000-2005 - zmiany w ustawodawstwie względem używek innych niż alkohol i papierosy. Stopniowe zaostrzenia prawa zaczęło przybierać charakter prohibicji narkotykowej od 2000 roku, kiedy nakazano ściganie małkoszodliwych przestępstw narkotykowych m.in. w postaci posiadania nieznacznych ilości na własny użytek. W pracy przeanalizowano historię stosowania i uregulowania kwestii związanych z środkami odurzającymi od początku państwowości polskiej, szczegółowo okres Polski Ludowej i III Rzeczpospolitej. Zbadano deklaratywne i rzeczywiste przyczyny antynarkotykowego prawa oraz czy nowe przepisy prawne wypełniały definicję opresji i zostały wykorzystane jako narzędzie opresji. W tym celu w pracy kolejno dokonano analizy historii używania substancji psychoaktywnych przez społeczeństwo polskie, pierwsze próby wprowadzenia prohibicji w II Rzeczpospolitej, następnie genezę pierwszego ustawodawstwa antynarkotykowego PRL i pozacelowościowe wykorzystanie polityki antynarkotykowej ograniczające wolność słowa i wolności osobiste obywateli. Na podstawie ww. kwestii w części ostatniej dokonano analizy skutków ekonomicznych i społeczno-politycznych prohibicji narkotykowej w Polsce. W tej części z wiedzą medyczną dotyczącą skutków zażywania substancji psychoaktywnych i stosunku lekarzy do kryminalizacji posiadania, obrotu i sprzedaży narkotyków.

This paper analyzes the origins, course and consequences of drug policy in Poland. Cannabis, opium and other psychoactive substances were legal, known and used on Polish territories from the beginning of Poland’s statehood until the second half of the 20th century. It was only during the “transformacja” period of political transition that significant changes occurred in the policy towards drugs. Until 1997, most psychoactive substances - for personal use - were de facto decriminalized and relatively accessible to most citizens. It was not until the second half of the 1990s, and especially later - between 2000 and 2005 - that the anti-drug laws were changed and became much stricter. Gradual tightening of the law began to take on the character of drug prohibition from 2000, when the prosecution of petty drug offenses in the form of possession of insignificant amounts for personal use, among other things, was ordered to be always prosecuted. This paper analyzes the history of the use and regulation of narcotics since the beginning of Polish statehood, in detail the period of Polish People’s Republic and the Third Republic Republic of Poland. The declarative and the actual reasons for the anti-drug laws were examined; and so was whether the new laws fulfilled the definition of oppression and were used as a tool of oppression. To this end, the paper successively analyzes the history of the use of psychoactive substances by Polish society, the first attempts at prohibition in the Second Republic, then the genesis of the first anti-drug legislation of the People's Republic of Poland and the off-target use of anti-drug policies restricting the freedom of speech and personal freedoms of citizens. Based on the above-mentioned issues, the last part analyzes the economic and socio-political effects of drug prohibition in Poland. In this part with medical knowledge of the effects of psychoactive substance use and the attitude of doctors to the criminalization of drug possession, circulation and sale.