Problemy szyku wyrazów w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Implikacje glottodydaktyczne

Zasadniczym celem rozprawy jest ustalenie, w jakim zakresie zagadnienia dotyczące szyku wyrazów powinny stać się elementem procesu nauczania języka polskiego jako obcego. Punktem wyjścia jest rozdział prezentujący aktualny stan badań w dziedzinie związanej z tematem dysertacji. Analiza dotychczasowych publikacji służy wyłonieniu opisanych na gruncie polskiego językoznawstwa prawidłowości dotyczących szyku wyrazów. Drugi rozdział stanowi próbę ustalenia, czy zagadnienia szyku wyrazów są w uwzględniane w procesie nauczania języka polskiego jako obcego w dostatecznym stopniu. Analiza dokumentów związanych z procesem nauczania języka polskiego jako obcego służyła wyznaczeniu zakresu reguł szyku, których znajomości oczekuje się od uczących się na poszczególnych poziomach. Rozdział zawiera także wyniki analizy programów nauczania, podręczników oraz gramatyk przeznaczonych dla obcokrajowców. Jej celem było ustalenie, które informacje o szyku wyrazów są faktycznie przekazywane uczącym się języka polskiego. W tym miejscu zostały również zaprezentowane techniki i rodzaje ćwiczeń stosowane w nauczaniu szyku. Rozdział trzeci stanowi część empiryczną rozprawy. Zasadniczo poświęcony jest analizie błędów szyku popełnianych przez obcokrajowców. Jest ona poprzedzona rozważaniami teoretycznymi dotyczącymi istoty błędów szyku, ich miejsca w typologiach błędów oraz poszukiwaniu kryteriów uznawania danego układu linearnego za dewiacyjny. Materiał poddany analizie w niniejszym rozdziale stanowią błędy wyekscerpowane z prac pisemnych uczących się na wszystkich poziomach nauczania, reprezentujących różne narodowości. Choć głównym celem analizy błędów jest rozpoznanie potrzeb uczących się języka polskiego jako obcego w zakresie nauczania reguł szyku wyrazów, opis konkretnych błędów służy niekiedy także uszczegółowieniu opisanych i omówionych już wcześniej reguł, aby dostosować je do potrzeb glottodydaktycznych. Rozdział czwarty zawiera implikacje wynikające z przeprowadzonych wcześniej analiz. Sporządzono w nim wykazy zagadnień szyku wyrazów, które powinny się stać częścią treści nauczania na poszczególnych poziomach.