Zróżnicowanie endofitów grzybowych u pierwotnych roślin lądowych

W ostatnich latach intensywnie rozwijają się badania, które dostarczają wielu nowych danych na temat obecności grzybów kolonizujących bezobjawowo tkanki roślin lądowych. Wciąż jednak niewiele wiadomo na temat występowania endofitów grzybowych i ich potencjalnej roli w kolonizacji środowiska lądowego przez pierwotne rośliny (wątrobowce, mchy, widłaki, skrzypy i paprocie). Niniejsza praca, przynajmniej częściowo, wypełnia tę lukę. Łącząc klasyczne metody identyfikacji (oparte na cechach morfologicznych) z technikami molekularnymi, wyizolowano z tkanek pierwotnych roślin lądowych ponad 1000 szczepów grzybów, które zaklasyfikowano do 57 gatunków. Wśród nich opisano dwa gatunki nowe dla nauki (Paraconiothyrium babiogorense i Paraconiothyrium polonense), dwa inne reklasyfikowano (Paraconiothyrium lycopodinum i Mucor luteus), a kilka po raz pierwszy odnotowano w Polsce (Allantophomopsis lycopodina, Cadophora luteo-olivacea, Cladosporium ossifragi, Gelasinospora tetrasperma, Leiosphaerella lycopodina, Paraconiothyrium sp., Rhizosphaerea kalkhoffii, Stagonospora pteridiicola). Wiele z wyizolowanych grzybów było już wcześniej znanych jako patogeny roślin, co może dowodzić, że endofityzm jest jedynie fazą w cyklu życiowym rośliny-gospodarza. Wykazano także, że różnorodność gatunkowa endofitów pierwotnych roślin lądowych jest mniejsza niż u roślin naczyniowych, przy stosunkowo dużej zmienności sezonowej. U większości badanych roślin-żywicieli nie stwierdzono wertykalnej transmisji grzybów, co świadczy o ich horyzontalnym nabywaniu ze środowiska podczas życia rośliny.

The presence of organisms that for all or a part of their lifecycle colonize hosts’ tissues without causing disease symptoms was revealed for the majority of land plants. Although fungal endophytes are intensively studied, little is known about their presence in early diverged plant lineages. The aim of the present study was to describe species diversity of fungal endophytes in early diverged plant lineages (liverworts, mosses, lycopods, horsetails and ferns). More than 1000 strains of fungi were isolated from 2300 fragments of plants on microbiological culture media. Combination of classical methods of identification with molecular biology techniques let us to identify 57 species. Among them there were two new species (Paraconiothyrium babiogorense and Paraconiothyrium polonense) and two new combinations (Paraconiothyrium lycopodinum and Mucor luteus). Although species diversity of endophytes in early diverged plant lineages was lower than in spermatophytes, seasonal variability of fungal composition was very high. Vertical transmission of endophytes was not detected, what let us assume that fungi are acquired from environment during hosts’ life.