Stereoselektywna synteza alkaloidów indolowych i ich analogów o znaczeniu farmakologicznym z użyciem enancjomerycznie czystych ligandów zawierających ugrupowanie 1,2-diaminowe

Chiralność jest jedną z najważniejszych cech natury ożywionej, czego konsekwencją jest zjawisko biostereoróżnicowania substancji wprowadzanych do organizmów. Niesie to z sobą poważne konsekwencje farmakologiczne rozpoznawane w ciągu ostatniego dwudziestolecia. Optycznie czynne związki o wysokiej czystości enancjomerycznej odgrywają zatem istotną rolę w dziedzinie farmacji, agrochemii i kosmetologii. Istnieje również duże zainteresowanie związkami nieracemicznymi w inżynierii materiałowej, w syntezie chiralnych polimerów lub chiralnych ciekłych kryształów. Z tego powodu w ciągu ostatnich dziesięcioleci zostały rozwinięte metody syntezy stereoselektywnej przydatnej do otrzymywania chiralnych związków o wysokiej czystości enancjomerycznej. Katalityczne procesy enancjoselektywne są obecnie najczęściej stosowane. W szczególności, asymetryczne przeniesienie wodoru (ATH) okazało się być przydatnym narzędziem do redukcji ketonów i imin z użyciem chiralnych katalizatorów i uważane jest aktualnie za praktyczne i uniwersalne narzędzie do otrzymywania chiralnych alkoholi i amin. Celem mojej pracy było opracowanie metodyki syntezy totalnej wybranych alkaloidów tetrahydro-β-karbolinowych oraz tetrahydroizochinolinowych o znaczeniu farmakologicznym. Spośród licznych alkaloidów z tych grup, jako cel syntetyczny wybrałem cztery alkaloidy harmicynę, 10-desbromoarborescedynę A, tryparginę oraz kryspinę E. Moim celem było zastosowanie stereoselektywnej redukcji prochiralnych prekursorów w kluczowym etapie. Konieczne okazało się również określenie konfiguracji absolutnej produktów redukcji lub ich pochodnych metodą analizy rentgenostrukturalnej. Podjąłem także próbę optymalizacji procesu redukcji z zastosowaniem chiralnych kompleksów rutenu, rodu oraz irydu. Ponadto, w swojej pracy dążyłem do opracowania nowego liganda posiadającego ugrupowanie 1,2-diaminowe opartego o strukturę naturalnego 3-karenu, służącego do modyfikacji katalizatora ATH.