Seryjni mordercy – celebryci współczesnego społeczeństwa. Analiza grup fanowskich w mediach społecznościowych

W ostatnich latach modne stały się ekranizacje przedstawiające losy seryjnych morderców. Są to filmy i seriale opowiadające historie zarówno prawdziwych osób, jak i postaci stworzonych na potrzeby widzów. Za pierwszy film o tej tematyce uznaje się „M” Fritza Langa z 1931 roku. Mimo upływających lat popularność tego typu filmów i seriali nie maleje. Niniejsza praca magisterska ma na celu wyjaśnić sposób przedstawienia seryjnych morderców w popkulturze oraz zbadać reakcje odbiorców popkultury na dane treści. Postaram się określić czy bycie fanem seryjnego mordercy, czy ekranizacji o nim można uznać za coś zgodnego z normami. Zbadam, czy i gdzie isnieje granica zachowania fanowskiego zgodnego z normami, a gdzie łamie ono wartości i zaczyna być zachowaniem dewiacyjnym. Mówiąc o popkulturze skupię się w pracy na filmach i serialach fabularnych. Oprócz ekranizacji omówię na podstawie grup fanowskich zachowania członków względem różnego rodzaju treści, które są tam publikowane Skupię się jedynie na prawdziwych seryjnych mordercach, którzy zostali zidentyfikowani, będą to głównie Jeffrey Dahmer oraz Ted Bundy. Wśród fanowskich grup odbioru udało mi się wyróżnić cztery rodzaje: skupiające się wokół prawdziwych wydarzeń kryminalnych, konkretnego seryjnego mordercy, konkretnych filmów lub seriali o seryjnym mordercy oraz aktora występującego w danej ekranizacji. Przez ostatnie dwa lata (od października 2022 do października 2024) obserwowałam te grupy, aktywność członków i udostępniane treści. Grupy te, po dwie z każdej kategorii, poddałam starannej analizie poprzez obserwację nieuczestniczącą. Przy określaniu wartości odwoływałam się głównie do hierarchii wartości Maxa Schelera. Najczęściej posty, które sprzeciwiały się wartościom, dotyczyły wartości kulturowych oraz przynoszących korzyść. Działo się to kosztem zaspokojenia przez te osoby wartości z najniższego poziomu czyli wartości przyjemnościowych. Oprócz tej oceny zobiektywizowanej, odwołałam się również do moich własnych subiektywnych odczuć jako jednego z instrumentów badawczych. Udało mi się również odnaleźć przykłady oceny intersubiektywnej, gdzie normę definiowała reakcja innych osób, czyli kontrola społeczna. Nie pojawiły się grupy bardziej przestrzegające norm i wartości. We wszystkich pojawiały się zachowania dewiacyjne. Różniły się jednak rodzajem postów.

In recent years, film adaptations about serial killers have become more popular. These are films and series telling the stories of both real people and characters created for the needs of viewers. The first film on this subject is considered to be Fritz Lang's M from 1931. Despite the passing years, the popularity of this type of film and series has not diminished. This master's thesis aims to explain the way serial killers are presented in pop culture and to examine the reactions of pop culture recipients to given content. I will try to determine whether being a fan of a serial killer or a film adaptation about his life can be considered something in line with the norms. I will examine whether and where there is a boundary between fan behavior in line with the norms and where it violates values and begins to be deviant behavior. Speaking of pop culture, I will focus on feature films and series. In addition to the film adaptations, I will discuss the behavior of group members towards various types of content that is published there. I will focus only on real serial killers who have been identified, mainly Jeffrey Dahmer and Ted Bundy. Among the fan groups, I managed to distinguish four types: those focusing on real criminal events, a specific serial killer, specific films or series about a serial killer, and an actor appearing in a given film adaptation as a serial killer. For the past two years (from October 2022 to October 2024), I have been observing these groups, the activity of members, and the content shared. I have carefully analyzed these groups, two from each category, through non-participant observation. When defining values, I mainly referred to Max Scheler's hierarchy of values. Most often, posts that opposed values concerned cultural and beneficial values. This happened at the expense of satisfying the lowest level values, i.e. pleasure values. In addition to this objective assessment, I also referred to my own subjective feelings as one of the research instruments. I also managed to find examples of intersubjective assessment, where the norm was defined by the reaction of other people - social control. There were no groups that were more compliant with norms and values. Deviant behavior appeared in all of them. However, they differed in the type of posts.