Austro-węgierskie służby tyłowe w kampanii karpackiej 1914-1915

Przedmiotem niniejszej pracy są, przedstawione z perspektywy instytucji, działania austro-węgierskich służb tyłowych (intendentury, służby umundurowania, służby uzbrojenia, taborów i oddziałów inżynieryjnych) prowadzone w czasie kampanii karpackiej trwającej od ostatniej dekady grudnia 1914 roku do końca kwietnia 1915 roku. W tym okresie cesarsko-królewskie oddziały tyłowe zostały zmuszone do funkcjonowania w warunkach, których nie przewidywał ich regulamin służbowy lub czynił to w bardzo ograniczonym stopniu. Praca została podzielona na siedem rozdziałów. Rozdział pierwszy poświęcono działaniom wojennym na południowym odcinku frontu wschodniego Wielkiej Wojny między sierpniem 1914 roku a końcem kwietnia 1915 roku. W ten sposób zilustrowano nie tylko przebieg kampanii karpackiej (grudzień 1914 roku – koniec kwietnia 1915 roku), lecz także przedstawiono wypadki, które doprowadziły do przesunięcia linii frontu w masyw Karpat. Drugi rozdział prezentuje organy kierownicze austro-węgierskich służb tyłowych oraz sposób organizacji obszaru podległego władzy wojska w czasie działań wojennych. Ponadto przedstawiono w nim kwestie związane z zakwaterowaniem wojska oraz wzajemnych stosunków armii i cywili. Kolejny rozdział stanowi geograficzny opis terenu starcia oraz obszarów podlegających władzy wojska w czasie kampanii karpackiej przełomu 1914 i 1915 roku. Ta część pracy skupia się na zagadnieniach związanych z ukształtowaniem terenu, przebiegiem cieków wodnych, szatą roślinną, gęstością zaludnienia czy warunkami klimatycznymi. Czwarta część pracy przedstawia kwestie komunikacji na administrowanym przez armię obszarze. Zaprezentowano tu sieć kolejowo-drogową na zapleczu walczących w Karpatach wojsk oraz jej modyfikacje wprowadzone przez jednostki inżynieryjne między grudniem 1914 roku a końcem kwietnia 1915 roku. Piąty rozdział poświęcono funkcjonowaniu austro-węgierskich oddziałów transportowych w czasie zimowej kampanii. Obok struktury oraz wyposażenia wojsk taborowych i samochodowych, przedstawiono tu także kwestie związane z wykorzystywaniem koni przez armię. Szósty, najobszerniejszy rozdział prezentuje sytuację aprowizacyjną cesarsko-królewskiej armii. Przedstawiono w nim zróżnicowanie wojskowej diety, sposoby pozyskiwania produktów żywnościowych oraz przepływ zapasów między poszczególnymi podmiotami. Ostatni rozdział porusza kwestie związane z zaopatrzeniem w środki walki – broń i przede wszystkim amunicję. Ponadto zwarto w nim informacje dotyczące wyposażenia oddziałów cesarsko-królewskiej armii w mundury. Bazę źródłową pracy stanowią archiwalia wytworzone przez austro-węgierskie związki operacyjne, przede wszystkim c.k. 2 i 3 Armię, uzupełnione o treść roczników statystycznych, regulaminów, prac wspomnieniowych oraz historii pułkowych. Uzupełnieniem treści pracy są dwa aneksy.

The subject of this work is presented from the perspective of the activities of the Austro-Hungarian rear services (commissariats, uniformed units, armament services, trains and engineering units) that were carried out during the Carpathian campaign that lasted from the last decade of December 1914 to the end of April 1915. During this period, the imperial-royal rear troops were forced to operate in conditions not included in their service regulations or described there to a very limited extent. The work is divided into seven chapters. The first chapter was devoted to the military operations on the southern section of the Eastern Front of the Great War between August 1914 and the end of April 1915. This illustrates not only the course of the Carpathian campaign (December 1914 - end of April 1915), but also the events that led to the shift of the front line to the Carpathians. The second chapter presents the governing bodies of the Austro-Hungarian rear services and the organization of the area under military authority during military actions. It also presents issues related to the accommodation of the army and mutual relations between the army and civilians. The next chapter is a geographical description of the battlefield and the areas under military authority during the Carpathian campaign at the turn of 1914 and 1915. This part of the work focuses on topography, watercourses, vegetation, population density and climatic conditions. The fourth part of the work presents transport and communication issues in the area administered by the army. The railway and road network in the rear of the fighting troops in the Carpathians and its modifications introduced by engineering units between December 1914 and the end of April 1915 are presented here. The fifth chapter is devoted to the functioning of the Austro-Hungarian transport units during the winter campaign. In addition to the structure and equipment of rolling stock and motor vehicles, it also presents affairs related to the use of horses by the army. The sixth, most extensive chapter presents the food supply situation of the imperial-royal army. It presents the diversity of the military diet, methods of obtaining food products and the flow of stocks between individual units. The last chapter deals with issues related to the supply of means of combat - weapons and, above all, ammunition. It also contains information on the sourcing of the Imperial-Royal army's troops with uniforms. The source base of the work consists of archives created by Austro-Hungarian operational unions, primarily the imperial-royal 2nd and 3rd Army, supplemented with the content of statistical yearbooks, regulations, memoirs and regimental histories. Two annexes supplement the content of the work.