Mianowanie w prawie urzędniczym

Współcześnie mianowanie obok umowy o pracę, powołania oraz wyboru stanowi jedną z podstaw nawiązania stosunku pracy. Kodeksowa regulacja mianowania sprowadza się do art. 76 k.p., który przesądza o pracowniczym charakterze stosunku pracy nawiązanego na tej podstawie, w pozostałym zakresie stosunki pracy z mianowania uregulowane są w przepisach odrębnych – pragmatykach prawa pracy. Mianowanie uważane jest za jedną z najbardziej spornych instytucji w doktrynie prawa pracy i prawa administracyjnego. Źródłem kontrowersji dotyczących charakteru prawnego stosunku pracy z mianowania są uwarunkowania historyczne oraz zmienny i niejasny stan prawny odnoszący się do podstaw zatrudnienia w sferze publicznej. Mianowanie genetycznie wywodzi się z prawa administracyjnego, w którym do dziś stanowi podstawę stosunków służbowych funkcjonariuszy formacji mundurowych. W toku historycznego rozwoju mianowanie stało się podstawą stosunków pracy pracowników zatrudnionych w sferze publicznej, w tym urzędników. W przeszłości mianowanie pełniło szczególną rolę, jako podstawa zatrudnienia determinująca status urzędnika. Choć obecnie mianowanie nie jest już jedyną podstawą stosunku pracy urzędników, to jednak w dalszym ciągu jest ono wzorcową instytucją prawa urzędniczego z uwagi na specyficzne właściwości stosunku pracy nawiązanego w drodze tego aktu. Specyficzne cechy stosunku pracy z mianowania to: rozbudowana procedura naboru oraz ustawowo określone rygory selekcyjne, wzmożona trwałość, dyspozycyjność, rozbudowany katalog obowiązków pracownika oraz odpowiedzialność dyscyplinarna. Stabilizacja stosunku pracy z mianowania ma szczególne znaczenie wówczas, gdy wymogiem ustrojowym jest zapewnienie apolityczności kadr, co w przypadku urzędników ma doniosłe znaczenie. Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania w wąsko rozumianym prawie urzędniczym, przez które rozumie się regulacje odnoszące się do stosunków pracy w administracji rządowej, pozarządowej, samorządowej. Praca składa się z pięciu rozdziałów: dwa pierwsze poświęcone są historii mianowania; rozdział trzeci dotyczy prawnych podstaw mianowania w prawie urzędniczym, rozdział czwarty traktuje o nawiązaniu stosunku pracy na podstawie mianowania ze szczególnym uwzględnieniem procedury naboru; w rozdziale piątym omówione są szczególne właściwości stosunku pracy z mianowania, odróżniające go od stosunków pracy regulowanych przez powszechne prawo pracy. Zakończenie zawiera konkluzje odnoszące się do charakteru prawnego stosunku pracy z mianowania oraz znaczenia instytucji mianowania dla prawa urzędniczego.

According to the Polish labour code nomination is one of the basis of the employment relationship in addition to the contract of employment, appointment and selection. Regulation of the employment relationship with the nomination follows in separate laws belonging to the labour law. At the same time, the nomination is the basis for legal relations of officers of the uniformed formation (police, army, border guard) in administrative law. Legal nature of the appointment raises a lot of controversy in the doctrine. Controversies have source in the history of the appointment and the current state of the law. The nomination is derived from administrative law and was originally considered to be administrative act creating legal relationship under public law. In labour law the employment relationship with the nomination has a civil legal nature, but it contains administrative elements. The most specific features of the employment relationship with the nomination are: extensive selection rigors and recruitment procedure, stability of the employment relationship, availability (the employer's right to make unilateral changes to the content of the employment relationship), extended and a wide catalogue of responsibilities and duties of an official, responsibility of the Board for misconduct. Employment stabilization based on nomination is regarded as one of important the guarantees of the political neutrality of the civil servantsToday the nomination is used as the basis for the employment of workers public sector. Nomination plays a special role as the basis for the employment of officials of State administration. This institution determines the status of a civil servant. The concept of the employment relationship with the nomination also affects the legal regulation of the employment contract as the basis of employment of officials.