Polityka turystyczna w strukturze funkcjonalno-przestrzennej miasta. Studium przypadku – Berlin

Rozprawa podejmuje tematykę dotyczącą miejskiej polityki turystycznej i jej oddziaływania na strukturę przestrzenną miasta. Głównym celem pracy było zidentyfikowanie powiązań występujących między polityką turystyczną i strukturą przestrzeni miasta oraz zachowaniami turystycznymi. Dodatkowo wyróżniono sześć celów szczegółowych (pięć poznawczych i jeden cel praktyczny), których realizacja przyczyniła się do wypełnienia celu głównego. Wszystkie wyznaczone cele zostały zrealizowane. Badania wykazały, że miejska polityka turystyczna jest zagadnieniem szeroko rozumianym, które mieści w sobie szereg wzajemnie uzupełniających się działań. W Berlinie zaobserwowano, że w miejscach, gdzie kierunki jej prowadzenia są oficjalnie wytyczone i spisane w formie dokumentu są one prężniej i skuteczniej realizowane. Do działań składających się na politykę turystyczną zalicza się szereg działań, inicjatyw i przedsięwzięć. W toku powstępowania badawczego wykazano, że do najważniejszych z nich należą: Po pierwsze, tworzenie lub uatrakcyjnianie już istniejących tzw. sztandarowych inwestycji turystycznych, które działają na turystów jak magnes, oraz inwestycji turystycznych o mniejszym zasięgu, które m.in powiększają obszar przestrzeni turystycznej, a także dywersyfikują go ze względu na pełnione funkcje. Po drugie, do elementów składających się na politykę turystyczną należy tworzenie sieci współpracy. Jednostki samorządu terytorialnego są silnie zaangażowane w tworzenie tych sieci i nimi tłumaczą duże sukcesy, wyrażone zachodzącymi, pozytywnymi zmianami, lub porażki, gdy takiej współpracy brakuje. Jednostki te współpracują ze sobą wzajemnie oraz z innymi podmiotami. Zaobserwowano, że w dzielnicach peryferyjnych, gdzie ruch turystyczny jest mniejszy, jak również w dzielnicach, gdzie liczba problemów nie będących związanymi z zagadnieniem turystyki jest duża, przedstawiciele urzędów zaangażowani są mocniej zarówno w proces planowania turystyki, jak i organizowania wcześniej wspomnianych sieci współpracy, niż przedstawiciele pozostałych dzielnic. Po trzecie, ważne jest tworzenie i utrzymywanie urządzeń organizacyjno-informacyjnych, mają znaczący wpływ na zwiększenie jakości penetracji miasta. Po czwarte, elementem nieodłącznym prowadzenia dobrej polityki turystycznej jest promocja i marketing, przede wszystkim utrzymujące miasto jako cały „organizm”. Istotny przy tym jest dobór narzędzi i wytypowanie grup docelowych zaplanowanych działań. Dodatkowe poczynania w tym zakresie, w ramach mniejszych jednostek administracyjnych, zwiększają pozytywny wizerunek dzielnicy, co może okazać się ważne szczególnie gdy tzw. marketing szeptany odgrywa istotną rolę przy wyborach turystów. Po piąte, warto wspomagać rozwój inicjatyw oddolnych. Często stanowią odpowiedź na potrzeby turystów w zakresie poszukiwaniu oryginalnej i autentycznej przestrzeni miasta. Analiza materiałów umożliwiła stwierdzenie, że przestrzeń turystyczna promowana jest niewiele mniejsza od przestrzeni miasta ograniczonej jego granicami administracyjnymi. Dużo większa koncentracja atrakcji występuje w strefie określonej jako tzw. Ring Berlina. Przestrzeń turystyczna promowaną obejmuje elementy zarówno historyczne, jak i atrakcje turystyczne współczesne, niektóre wręcz niszowe. Badanie sondażowe z kolei pokazało, że przestrzeń turystyczna rzeczywista okazała się znacznie mniejsza od tej promowanej. Turyści są zainteresowani w większej mierze tzw. Berlinem Wschodnim” oraz miejscami związanymi z historią najnowszą miasta w większym stopniu niż czasami dawniejszymi.

The dissertation describes municipal tourist policy and its influence on the spatial structure of the city. The main objective of this study was to identify connections existing among tourist policy and the structure of the city’s space as well as tourists’ patterns of behaviour. Moreover, in order to achieve the main objective six detailed objectives (five cognitive ones and a detailed one) were established. All the established objectives were completed. According to research, the term municipal tourist policy is understood widely as it consists of numerous, mutually completing, activities. It has been observed in Berlin that this policy is fulfilled more efficiently where its directions have been officially drawn and written down in the form of documents. Tourist policy constitutes of actions like initiatives and enterprises. In the course of action it was proven that among the most important ones there are: Firstly, the process of creation and making the already existing, so called flag tourist investments, more attractive as they attract tourists like a magnet as well as tourist investments of the smaller scale which i.a. enlarge the area of tourist space diversifying it in accordance to the functions it fulfils. Secondly, the creation of cooperation networks is one of the elements of tourist policy. Units of territorial self-government are strongly engaged in the process of creation of such networks and that is how they explain great successes expressed by positive, occurring changes or the failure if such cooperation does not exist. These units cooperate mutually with each other as well as with other subjects. It has been observed that the representatives of the governmental offices in the outlying districts, where the number of problems not related to tourism is relatively high, are more involved both in tourism planning processes and in organisation of previously mentioned networks of cooperation than the representatives of remaining districts. Thirdly, it is essential to create and maintain organisational-informative services which have significant influence on enhancing the quality of city penetration. Fourthly, the inseparable element of good tourist policy is promotion and marketing, first of all sustaining the city as the “complete organism”. It is important to properly select tools as well as target groups for the designed activities. Additional activities within this scope, concerning smaller administrative units, enhance the positive image of the district which may turn out to be essential concerning the role of so called buzz marketing as the factor influencing tourists’ choices. Fifthly, it is worth encouraging development of bottom-up initiatives. Frequently, they are the answer to the tourists’ demand for original and authentic city space. Analysis of the data allowed to state that the promoted tourist space is slightly smaller than the city within its boundaries. More dense concentration of attractions can be observed in so called Berliner Ring. The promoted tourist space consists of historical elements and contemporary tourist attractions, with many of them considered to be niche. Consequently, the survey showed that the real tourist space turned out to be much smaller than the promoted one. So called “Eastern Berlin” and sites related to the most contemporary history of the city attract more tourists than those related to older times.