Eugeniusz Morawski. Życie i recepcja twórczości

Pierwszym celem niniejszej pracy jest możliwie pełne odtworzenie biografii kompozytora. Dzieje życia Eugeniusza Morawskiego niejako same wyznaczyły kształt części biograficznej, która dzieli się na trzy dość symetryczne odcinki. Pierwszy z nich obejmuje lata 1876–1908, spędzone przez artystę w Warszawie. Pierwszy okres życia artysty to nauka kompozycji i fortepianu w Instytucie Muzycznym w Warszawie, studia plastyczne w Szkole Sztuk Pięknych oraz przyjaźń z Mikalojusem Konstantinasem Čiurlionisem. Okres ten zwieńczył aresztowanie zaangażowanego w działalność konspiracyjną kompozytora przez carską ochranę w listopadzie 1907 roku i wydalenie z Rosji w marcu 1908 roku. Drugi odcinek, relatywnie najkrótszy, obejmuje lata 1908–1930, spędzone przez Morawskiego we Francji, gdzie powstała większość jego kompozycji i gdzie włączył się w działalność polskiej kolonii artystycznej. Ostatni okres to lata 1930–1948, które twórca spędził w Polsce, szefując najpierw szkole średniej Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, a następnie ujednoliconemu PKM w latach 1932–1939. To również czas ostrych konfliktów z Karolem Szymanowskim i ze wspierającą go frakcją kompozytorów. Waśnie te doprowadziły do obłożenia Morawskiego środowiskową anatemą ze strony zwolenników autora Harnasiów, którzy gorliwie pilnowali, aby nazwisko jego adwersarza kojarzyło się jak najgorzej, a nieliczne ocalałe z wojennej zawieruchy kompozycje pozostawały w zapomnieniu. Druga część pracy poświęcona jest recepcji twórczości Morawskiego. Jej celem jest określenie, jak odbierana była twórczość tego kompozytora i jakie miejsce zajmowała i zajmuje w panoramie muzyki polskiej XX wieku. Została podzielona na podrozdziały, odpowiadające kolejnym omawianym utworom: symfonii Vae victis, poematom symfonicznym Don Quichotte, Nevermore i Ulalume, baletom Miłość i Świtezianka oraz ujętym wspólnie pieśniom i kwartetowi smyczkowemu. Pisząc ten rozdział korzystałem głównie z materiałów prasowych publikowanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Z oczywistych względów część ta nie obejmuje nigdy nie wykonywanych kompozycji Morawskiego, w tym zachowanej do naszych czasów muzyki scenicznej do Lilli Wenedy, kantaty Kordecki i dwóch pieśni na głos i orkiestrę. Cytując materiały źródłowe zachowałem oryginalną pisownię, poprawiłem jedynie interpunkcję. Nie poprawiałem również i nie uzupełniałem również przykładów nutowych znajdujących się w korespondencji Morawskiego i Čiurlionisa.