Dysfunkcjonalne gry organizacyjne – przejawy i mechanizmy rozwoju

Celem artykułu jest ukazanie przyczyn, przejawów i mechanizmów rozwoju wybranych dysfunkcjonalnych gier organizacyjnych. Tekst opiera się na jakościowych badaniach przeprowadzonych w formie częściowo ustrukturyzowanych wywiadów. Taki wybór metody był konsekwencją celu i przedmiotu badań. Poznawanie gier organizacyjnych wymaga jak najbliższego, niekiedy wręcz nieformalnego kontaktu z respondentami. Osiągnięcie tego celu byłoby bardzo trudne przy wykorzystaniu – z definicji zawężających badanie – metod ilościowych. Przeprowadzone badania pozwoliły zidentyfikować pewne dysfunkcjonalne gry organizacyjne, jak np. poszukiwanie kozła ofiarnego, robienie dobrego wrażenia, iluzja aktywności, tworzenie koalicji, przerzucanie kosztów i inne. Do najważniejszych przyczyn podejmowania rozgrywek należało m.in. dążenie do władzy formalnej lub nieformalnego wpływu, chęć wpływu na zmianę, poprawa statusu materialnego, ucieczka od obowiązków i obrona własnej pozycji.

The objective of the paper is to show the causes, manifestations and mechanisms of development of selected dysfunctional organizational games. The text is based on qualitative research carried out in the form of partially structured interviews. This choice of method was a consequence of the aim and object of the study. Learning about organizational games requires very close, sometimes even informal, contact with respondents. It would be very difficult to achieve this by using quantitative methods which, by definition, narrow the scope of research. The study identified some dysfunctional organizational games such as: scapegoating, making a good impression, the illusion of taking charge, forming coalitions, cost shifting, and more. The most important reasons for initiating the games were, among others: seeking formal power or informal influence, the desire to influence change, the improvement of material status, avoiding duty, and defense of one’s own position.