Ewolucja rozumienia artykułu 9 Konstytucji Cesarstwa Japonii w kontekście polityki bezpieczeństwa państwa po zimnej wojnie

Po II wojnie światowej w Konstytucji Japonii z 1946 roku zawarto artykuł 9, który pozbawiał Japonię prawa do używania siły lub groźby jej użycia oraz utrzymania lądowych, morskich i powietrznych sił zbrojnych. Miał on powstrzymać Japonię przed ponownym wejściem na wojenną ścieżkę oraz zapewniać pacyfistyczną politykę państwa. W przeciągu kilku lat - w konsekwencji pojawienia się nowych zagrożeń w środowisku bezpieczeństwa oraz nacisków amerykańskich - zdecydowano się na interpretację przepisów zezwalającą Japonii na użycie siły w ramach prawa do samoobrony oraz utworzono Japońskie Siły Samoobrony. W trakcie zimnej wojny - w ramach pacyfistycznej polityki - Japonia narzucała sobie kolejne ograniczenia wynikające z artykułu 9, w tym zakaz stosowania prawa do zbiorowej samoobrony, zakaz eksportu broni, nieprzekraczanie przez wydatki na obronność 1% PKB czy zakaz wysyłania sił japońskich na zagraniczne misje. Wraz z końcem zimnej wojny pojawiły się nowe zagrożenia, potrzeby i oczekiwania ze strony społeczności międzynarodowej oraz Stanów Zjednoczonych, aby Japonia wzięła większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo swoje i międzynarodowe. Od lat 90. możemy obserwować stopniowe zrywanie z ograniczeniami związanymi z artykułem 9 oraz rozszerzanie uprawnień Japońskich Sił Samoobrony w zakresie udziału w misjach pokojowych czy też wspierania działań amerykańskiego sojusznika. Japonia poszerza to, co dopuszczalne w świetle zapisów konstytucyjnych poprzez wprowadzanie kolejnych regulacji prawnych oraz przyjmowanie nowych interpretacji artykułu 9, który do dziś pozostaje w niezmienionej formie. Celem pracy jest zbadanie ewolucji wykładni artykułu 9 Konstytucji Japonii po zimnej wojnie oraz jak zmieniają się ograniczenia międzynarodowej aktywności Japonii w kontekście polityki bezpieczeństwa państwa po zimnej wojnie.

After the Second World War, the new Constitution of Japan promulgated in 1946 included Article 9, which deprived Japan of the right to use force or the threat of the use of force, and prohibited it to maintain land, sea and air forces. It was intended to prevent Japan from rising again as an aggresive military power and to ensure a pacifist policy of the state. Within a few years - as a consequence of the emergence of new threats in the security environment and the US pressure - an interpretation of the article was introduced to allow Japan to use force as a means of self-defense, and the Japanese Self-Defense Forces (JSDF) were established. During the Cold War - as part of its pacifist policy - Japan adopted self-imposed restraints related to Article 9, including a ban on the right to exercise collective self-defense, a ban on arms exports, a rule to keep defense spending within 1% of GDP, and a ban on sending Japanese forces on overseas missions. Along with the end of the Cold War appeared new threats, needs and expectations from the international community and the United States for Japan to take greater responsibility for its own and international security. Since the 1990s, a gradual break with Article 9 restrictions and an expansion of JSDF’s mandate in peacekeeping missions or supporting the activities of the US ally has been observed. Japan has been extending what is permissible within the purview of the constitution by introducing new legislations and adopting new interpretations of Article 9, which remains unchanged to this day. The purpose of this thesis is the examination of the evolution of understanding of Article 9 of the Japanese Constitution after the Cold War and how the limits of Japan's international activity have been changing in the context of the state’s post-Cold War security policy.