System medialny współczesnej Hiszpanii

Główną podstawę teoretyczną rozprawy doktorskiej z zakresu nauk o mediach zatytułowanej „System medialny współczesnej Hiszpanii”, która zawiera opis i analizę współczesnego systemu medialnego Królestwa Hiszpanii, stanowi wpływowa klasyfikacja trzech modeli systemów medialnych D. C. Hallina i P. Manciniego, przedstawiona w publikacji pod tytułem „Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym”. W analizie uwzględnione zostały cztery kryteria porównawcze: 1) zakres interwencji państwa w system medialny, w tym głównie jego wpływ na funkcjonowanie krajowych publicznych mediów elektronicznych; 2) paralelizm polityczny; 3) profesjonalizm dziennikarski i stopień autonomii dziennikarskiej; oraz 4) kondycja sektora prasy w dobie rozwijających się mediów online, takich jak dzienniki cyfrowe i portale informacyjne. Celem pracy i zarazem główną hipotezą było wykazanie, iż pomimo zaawansowanych procesów konwergencji i digitalizacji współczesny hiszpański system medialny w znacznym zakresie odpowiada cechom modelu spolaryzowanego pluralizmu, inaczej śródziemnomorskiego. Sformułowano też hipotezy szczegółowe, które umożliwiały weryfikację kryteriów porównawczych w odniesieniu do wpływu nowych technologii na media tradycyjne i dziennikarstwo. W celu weryfikacji hipotez zastosowane zostały metody: opisowa, ilościowa i jakościowa. W dysertacji zastosowano także analizę systemową, przedstawiającą system medialny jako organizm złożony z zależnych od siebie i wzajemnie oddziałujących elementów. W analizie sektora prasowego, radiowego i telewizyjnego, zastosowano elementy metody historycznej i porównawczej, aby wykazać związki między aktualną sytuacją a przeszłymi uwarunkowaniami, które wywarły bezpośredni wpływ na obecną specyfikę analizowanego systemu medialnego. Dane ilościowe zaczerpnięto z publikowanych cyklicznie raportów sporządzanych przez instytucje publiczne i prywatne zajmujące się monitoringiem mediów, takie jak: Narodowy Instytut Statystyczny (INE), Biuro Kontroli Rozpowszechnienia (OJD), Związek Badania Mediów (AIMC), Generalne Stowarzyszenie Autorów i Wydawców (SGAE), Związek Madryckiej Prasy (APM), Instytut Reutersa oraz instytucji naukowych. W analizie teoretycznej poza teorią D. C. Hallina i P. Manciniego, powołano się także na prace Denisa McQuaila, Henry’ego Jenkinsa, Paula Levinsona i Gustavo Cardoso, dotyczące teorii i uwarunkowań normatywnych, ontologicznych, ekonomicznych i społeczno-politycznych systemów medialnych, teorii konwergencji oraz nowych mediów. Dysertacja składa się z pięciu rozdziałów. Rozdział pierwszy przedstawia: model śródziemnomorski w odniesieniu do koncepcji D. C. Hallina i P. Manciniego, uwarunkowania prawne, media publiczne, podmioty regulujące funkcjonowanie rynku, agencje informacyjne oraz zmiany w hiszpańskim krajobrazie medialnym, dotyczące audytoriów mediów, sytuacji ekonomicznej mediów, a także dziennikarstwa w epoce cyfrowej. Rozdział drugi poświęcony jest sektorowi prasy. Rozdział trzeci dotyczy współczesnej hiszpańskiej radiofonii. Rozdział czwarty przedstawia hiszpański sektor telewizyjny. Rozdział piąty poświęcony jest sieci i mediom online, między innymi rosnącej roli informacyjnej prasy cyfrowej i portali informacyjnych oraz dziennikarstwu obywatelskiemu.

The thesis „Media system of contemporary Spain” contains a description and analysis of the current media system of the Kingdom of Spain. The purpose of the thesis is to show that despite the convergence and digitalization process, the current Spanish media system significantly corresponds to the model of polarized pluralism (Mediterranean model) defined by D. C. Hallin and P. Mancini. Four criteria were taken into account: 1) scope of the state's intervention in the media system, including most of all its influence on the functioning of the public domestic electronic media; 2) political parallelism; 3) journalist professionalism and the scope of the journalist autonomy; 4) condition of the press sector at the time of developing online media, such as digital journals and information portals. Detailed hypothesis helped to verify the influence of new technologies on traditional media and journalism. Descriptive, quantitative and qualitative methods were applied to verify the hypotheses. Elements of historical and comparative method were used to conduct the analysis of the press, radio and television sector in order to show relations between the current situation and the past determinants that directly affected the current specificities of the media system under analysis. System analysis, which presents the media system as a complex organism composed of dependent and mutually interacting elements, was also applied in the thesis. In theoretical analysis, apart from the theory of D. C. Hallin and P. Mancini, other theories by Gustavo Cardoso, Denis McQuail, Henry Jenkins, Paul Levinson and Roger Fidler were applied. Quantitative data was taken from cyclically published reports prepared by public and private institutions involved in media monitoring such as Instituto Nacional de Estadística, (INE), Asociación para la Investigación de Medios de Comunicación (AIMC), Oficina de Justificación de la Difusión (OJD), Sociedad General de Autores y Editores (SGAE), Asocciación de la Prensa de Madrid (APM), Reuters Institute and academic institutions.The first chapter presents the Mediterranean model based on distinctive features specified by D. C. Hallin and P. Mancini, as well as law norms, including sector relations and license granting system, state bodies responsible for supervision of the audiovisual market's functioning, associations, domestic and international journalist awards and information agencies. It presents as well changes in media landscape, that refer to the media audience, media economic situation and journalism in the digital age. The second chapter describes the Spanish press sector. The third chapter includes a description of the current Spanish radio broadcasting sector. The fourth chapter describes the television sector. The fifth chapter presents the increasing significance of the Web and new technologies used for information and communication purposes and a description of online press and information portals that currently constitute one of the main sources of information and supplement the offer of traditional sectors. The last chapter contains as well the description of civil and alternative media.