Is the Altaic theory possible? Considerations based on the comparative analysis of grammatical structures of Mongolian, Turkish and Manchu languages

Głównym pytaniem badawczym postawionym w tej dysertacji jest to, czy teoria ałtajska ma rację bytu, jeśliby rozpatrywać ją na podstawie wybranych struktur gramatycznych w językach mongolskim, tureckim i mandżurskim oraz jego dialekcie sibe. Przedstawione i porównane struktury gramatyczne to formy przeczące towarzyszące innym częściom mowy w wyżej wymienionych językach oraz formy rozkazująco-życzące. Zwolennicy teorii ałtajskiej zakładają, że języki mongolskie tureckie i tunguskie (a niektórzy uważają również, że japoński, koreański i ainu) miały wspólnego praprzodka. Przeciwnicy tej teorii uważają, że podobieństwa w wyżej wymienionych językach wynikają z intensywnych kontaktów historycznych użytkowników tych języków.2 W części teoretycznej pracy opisano historię teorii ałtajskiej, naukowe dociekania dotyczące pojęcia ałtajskości, a także wpływ indoeuropeistyki i badań nad językami drawidyjskimi na rozwój ałtaistyki. W części praktycznej tej dysertacji analizie zostały poddane partykuły przeczące w języku klasycznym mongolskim, średniomongolskim oraz współczesnym mongolskim, dżurdżeńskim, mandżurskim i dialekcie sibe, języku starotureckim, staroanatolijskim tureckim, a także we współczesnym języku tureckim. Formy rozkazująco-życzące zostały również przedstawione dla języków klasycznego mongolskiego, średniomongolskiego i współczesnego mongolskiego, dżurdżeńskiego, klasycznego mandżurskiego i dialektu sibe, starotureckiego, staroanatolijskiego tureckiego, a także współczesnego tureckiego. Część praktyczną zamykają wnioski dotyczące zasadności teorii ałtajskiej w świetle wyników analizy partykuł przeczących i form rozkazująco-życzących. Praca została opatrzona indeksami zawierającymi wykaz partykuł i sufiksów przeczących oraz form optatywnych zidentyfikowanych w źródłach wykorzystanych w tej pracy, a także załącznikiem zawierającym źródła w klasycznym języku mongolskim, średniomongolskim, współczesnym mongolskim, dżurdżeńskim, klasycznym mandżurskim, dialekcie sibe, języku starotureckim, staroanatolijskim tureckim i współczesnym tureckim, które zostały wykorzystane w części badawczej tej pracy i pozwoliły na przedstawienie wniosków dotyczących zasadności teorii ałtajskiej z perspektywy opisanych struktur gramatycznych.

The main research question posed in this dissertation is whether the Altaic theory is possible, if it is discussed on the basis of chosen grammatical structures in Mongolian, Turkish, Manchu and its Sibe dialect. The presented structures are negative forms accompanied by other parts of speech in the above mentioned languages, as well as optative forms. The supporters of the Altaic theory assume that the Mongolian, Turkish and Tungusic languages (and some even include Japanese, Korean and Ainu to this list) emerged from the same root. The opponents of this theory think that the similarities in so called Altaic languages have resulted from intensive historical contacts of the users of these languages but not from the development of the proto-Altaic language. The theoretical part of this dissertation describes the history of development of the Altaic theory, as well as the scientific research concerning the term Altaic and the influence of the Indo-European studies and Dravidian languages research on the development of Altaic studies. In the research part of this dissertation, the analysis of negative particles in Classical Mongolian, Middle Mongolian and Contemporary Mongolian, Jurchen, Manchu and Sibe, Old Turkic, Old Anatolian Turkish and Contemporary Turkish have been presented. The optative forms have been presented for Classical Mongolian, Middle Mongolian, Contemporary Mongolian, Jurchen, Classical Manchu and Sibe, Old Turkic, Old Anatolian Turkish and Contemporary Turkish as well. The research part is completed with conclusions concerning the possibility of Altaic theory in the light of the results of analysis of negative and optative forms. The dissertation includes indices of negative particles and suffixes, as well as optative forms. Moreover, it also encompasses an appendix with sources in Classical Mongolian, Middle Mongolian and Contemporary Mongolian, Jurchen, Manchu and Sibe, Old Turkic, Old Anatolian Turkish and Contemporary Turkish, which served as source material for research. On their basis the presentation of conclusions concerning the possibility of the Altaic theory from the perspective of the described grammatical structures has been carried out.