Analiza sporowo–pyłkowa morskich utworów bajosu i batonu z wybranych profili formacji częstochowskich iłów rudonośnych Wyżyny Śląsko-Krakowskiej

Głównym celem pracy było taksonomiczne opracowanie materiału organicznego w postaci spor i ziaren pyłku, który otrzymano z profili środkowojurajskich (górny bajos-baton), morskich utworów formacji częstochowskich iłów rudonośnych. Próbki do badań pobrano z 3 lokalizacji na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej: Częstochowa, Faustianka i Ogrodzieniec. Analiza ilościowa i jakościowa pozwoliła na odtworzenie zbiorowiska roślinnego najbliższego lądu, środowiska, klimatu oraz zmian poziomu morza w czasie jury środkowej. Rozpoznano i opisano 75 taksonów sporomorf, wśród których wyróżniono 51 taksonów spor oraz 24 taksony ziaren pyłku. Rekonstrukcja zbiorowiska roślinnego wykazała obecność następujących grup roślin: mszaki, skrzypowce, rośliny widłakowe, paprotkowce, mezozoiczne paprocie nasienne, sagowce, benetyty, miłorzębowce, rośliny szpilkowe. Analiza grup ekologicznych sporomorf (SEG) wskazała najwyższe frekwencje grup związanych ze strefą brzegową: pionierskie, wybrzeża, strefy pływów. Wymagania klimatyczne stwierdzonych grup roślin sugerują klimat subtropikalny lub umiarkowany ciepły w czasie depozycji analizowanego odcinka profilu. Analiza obecności taksonów o względnie wyższych i niższych wymaganiach temperaturowych (na podst. analizy SEG) wykazuje znaczną przewagę tych bardziej ciepłolubnych, z niedużym spadkiem ich frekwencji w środkowym batonie. Może to sugerować krótkotrwałe ochłodzenie klimatu. Na podstawie analizy ilościowej, jakościowej oraz SEG stwierdzono postępującą transgresję morską w badanym interwale czasowym. Wszystkie zmiany frekwencji taksonów lub ich grup interpretowane mogą być nie tylko jako zmiany transgresyjno-regresywne, ale i zmiany warunków transportu, tempa sedymentacji lub potencjału tafonomicznego. Analiza zasięgów występowania taksonów spor i ziaren pyłku potwierdziła środkowojurajski wiek skał.