WPŁYW ZRÓŻNICOWANYCH CZYNNIKÓW SPOŁECZNYCH ORAZ GENOTYPU NA ZACHOWANIE SZCZURÓW PODDANYCH ODDZIAŁYWANIU STRESORA; ROLA DOBROSTANU

Wiedza o dobrostanie zwierząt jest stosunkowo „młodą”, lecz obecnie bardzo ważną dziedziną nauki, ze względu na dbałość o jakość życia istot znajdujących się pod kontrolą człowieka. Niniejsza praca składała się z dwóch eksperymentów. W pierwszym przebadano dwa szczepy szczurów: Brown Norway oraz Wistar Albino Glaxo. Sprawdzano jak różny poziom dobrostanu wpływa na zachowanie odmiennych genetycznie szczepów szczurów, poddanych odziaływaniu krótkotrwałego stresora. Eksperyment drugi przeprowadzono na szczurach stada Wistar. Weryfikowano czy przywracanie optymalnej wielkości grupy ma wpływ na zachowanie zwierząt badanych w warunkach zarówno wysoko- jak i nisko-lękowych. Wyniki uzyskane w badaniach potwierdzają wagę czynnika genetycznego. Zaobserwowano między innymi różnice międzyszczepowe w zakresie eksploracji w teście otwartego pola i wyniesionego labiryntu krzyżowego oraz aktywności w kamerach samoekspozycyjnych. Zgodnie z przewidywaniami stwierdzono także, że warunki społeczne, w jakich utrzymywane są zwierzęta, mają zasadniczy wpływ na ich zachowanie, przy czym izolacja wydaje się mieć większe znaczenie dla tych zwierząt niż przegęszczenie. Przywracanie optymalnej wielkości grupy może mieć pozytywny wpływ na zwierzęta społeczne, jednak jest to zależne od wielu czynników. Wyniki tej pracy pokazują na przykład, że pobudzenie emocjonalne u zwierząt, które z nadmiernego stłoczenia rozdzielone zostały do komfortowych pod względem liczebności grup, było najwyższe. Ponadto oba eksperymenty wskazują, że krótkotrwały stresor fizyczny imitujący zabiegi hodowlane ma znikomy wpływ na zachowanie zwierząt i to zarówno w dłuższej, jak i krótszej perspektywie. Warte odnotowania jest też to, że te same zwierzęta przejawiać mogą skrajnie różną aktywność, w zależności od tego czy badane są w warunkach nisko- czy wysoko-lękowych. Knowledge of animal welfare is a relatively "young", but a very important field of science because of the attention to the quality of life of animals under human control. This study consisted of two experiments. In the first I tested two strains of rats: Brown Norway and Wistar Albino Glaxo. I wanted to know how different level of welfare affects the behaviour of genetically different strains of rats subjected to short-term stressor. In the second experiment I tested oudbred stock Wistar rats. I wanted to know if restoring the optimal group size affects the behaviour of the behaviuor of animals in high- and low-anxiety conditions. The results of the study confirm the importance of genetic factors. I observed strain differences in the range of exploration in the open field test and elevated plus maze and activity in modyfied Skinner boxes. As expected, it was also found that the social conditions in which animals are kept, have a major influence on their behaviour. However the insolation appears to have greater importance for these animals than the overcrowding. Restoring the optimum size of the group can have a positive impact on the social animals, but it depends on many factors. For example the results of this study show that the animals which had been overcrowded before and next were split comfortable size of group have the highest emotional arousal. In addition, both experiments indicate that short-term physical stressor which was used to imitate managemant has little effect on the behaviour of animals, both in the long and short term. It is also worth noting that these same animals may show extremely different activity depending on tested under conditions of low or high-anxiety.