Polityka Stanów Zjednoczonych Ameryki wobec Republiki Federalnej Niemiec w okresie zimnej wojny w świetle paradygmatu realistycznego

Celem pracy jest analiza polityki amerykańskiej wobec Republiki Federalnej Niemiec w okresie zimnej wojny w świetle paradygmatu realistycznego. Autor podjął próbę wyjaśnienia polityki Stanów Zjednoczonych wobec RFN w oparciu o kryteria badawcze tego paradygmatu. W perspektywie historycznej przedstawił uwarunkowania polityki USA wobec RFN, opisując ewolucję układu sił w systemie międzynarodowym w okresie międzywojennym. Następnie omówił rywalizację supermocarstw o potęgę w kontekście sporu o kształt powojennych Niemiec oraz proces kształtowania się bipolarnej struktury systemu międzynarodowego. Kolejnym krokiem była analiza roli i znaczenia amerykańskiego monopolu atomowego dla rozkładu sił w systemie. Wskazano także na kluczowe uwarunkowania sojuszu USA-RFN, takie jak pozycja i rola Niemiec Zachodnich w systemie europejskim, postrzeganie ich przez amerykańskie elity rządzące oraz zdolność rządu Niemiec do mobilizacji potęgi wewnętrznej. Zaproponowany podział zimnej wojny na trzy fazy stanowi odzwierciedlenie zaobserwowanych w toku badań zmian w systemie międzynarodowym. Wykazały one, że oddziaływanie struktury systemu międzynarodowego stanowiło kluczową zmienną, kształtującą amerykańską politykę zagraniczną wobec Niemiec Zachodnich. Jednakże właściwe jej wyjaśnienie wymagało także uwzględnienia uwarunkowań wewnątrzpaństwowych, takich jak wzajemna percepcja potęgi, wewnętrzna zdolność państwa do jej mobilizacji, wzajemna percepcja zagrożeń, strategie mocarstw w zakresie użycia broni nuklearnej, dylemat bezpieczeństwa oraz ideologia. Polityka USA wobec RFN była wypadkową uwarunkowań systemowych i wewnątrzpaństwowych. Ponadto wykazano istnienie ścisłego związku pomiędzy oddziaływaniem struktury systemu międzynarodowego a wewnętrzną siłą państwa w zakresie prowadzenia polityki zagranicznej. Kiedy stosunki Wschód-Zachód znajdowały się w fazie napięcia, sojusz amerykańsko-zachodnioniemiecki był ściślejszy, a kwestia bezpieczeństwa RFN stawała się dla Waszyngtonu priorytetem. Jednocześnie niejako automatycznie kurczyła się jej przestrzeń dla prowadzenia własnej polityki zagranicznej. Z kolei w fazie odprężenia międzyblokowego, kiedy napięcie i atmosfera wrogości na linii Moskwa-Waszyngton słabły, stosunki USA-RFN wchodziły w fazę wyraźnej stagnacji. Tym samym RFN zyskiwała więcej samodzielności w stosunkach zewnętrznych.W toku badań ustalono, że amerykańską German policy dobrze wyjaśniają trzy nurty realizmu: neoklasyczny, defensywny oraz Szkoła Monachijska. Ich cechą wspólną jest to, że w badaniu rzeczywistości międzynarodowej uznają oddziaływanie struktury systemu międzynarodowego za kluczowe. Według przedstawicieli Szkoły Monachijskiej oraz realizmu neoklasycznego polityka zagraniczna państwa jest wypadkową uwarunkowań systemowych i wewnątrzpaństwowych. Te dwa nurty podkreślają rolę percepcji ośrodków władzy za istotną, przy czym Szkoła Monachijska dodatkowo wskazuje na potrzebę samorealizacji, jako źródło motywacji państwa do realizacji interesów, czego potwierdzeniem była polityka wschodnia RFN. Z kolei realiści neoklasyczni akcentują wewnętrzną zdolność państwa do mobilizacji potęgi oraz zwracają uwagę na jej wymiar ekonomiczny. Natomiast realizm defensywny zakłada, że państwa nie dążą do rewizji status quo w systemie, gdyż koszty podboju i utrzymania zdobyczy są zwykle wyższe niż korzyści.

The scientific purpose of my dissertation is to analyse the American policy towards West Germany during the Cold War according to the realistic paradigm. The author made an attempt to explain the American policy towards the West Germany on the basis of the criteria of this paradigm. The circumstances of the American German policy have been shown in the historical perspective by presenting the evolution of the distribution of power within the international system during the interwar period. Next, the rivalry between the two rising superpower has been described in the context of the struggle for the political and territorial shape of the post-war Germany. Next step was the analysis of the role of the American nuclear monopoly for the distribution of power within the system. The circumstances of the American-West German alliance have been shown such as the position and role of West Germany in the system, its perception by the American policy-makers and the German capability to mobilize internal power. The proposed division of the analysed period reflects the changes within the system which were observed during the research. It has revealed that the impact of the system structure is the key variable shaping the American policy towards the FRG. However, its proper explanation implied to take into account such domestic circumstances as: the mutual perception of power, the state capability to mobilize internal power, the perception of threats, the security dilemma and ideology. It turned out that the state foreign policy is a combination of systemic as well as domestic circumstances. Therefore, a strong interdependence has been identified between the structure impact and the state agential power. When the American-Soviet relations were marked by tensions, the American-German alliance became stronger and the question of German security had a higher priority. Simultaneously, the space as well as the self-reliance of the West German state in creating its own foreign policy shrank. Nonetheless, when the East-West relations entered the phase of détente and mutual tensions decreased, the American-German relations automatically weakened. As a result, West Germany gained more space in creating its foreign policy.The research on the American German Policy shows that defensive realism, neoclassical realism and the Munich School can explain it in the most satisfactory way. The common ground of these approaches is the assumption that the impact of the system plays the key role in explaining the widely understood international reality as well as the state behaviour. Moreover, neoclassical realists and the representatives of the Munich School claim that the state foreign policy is a combination of the systemic and the domestic circumstances. These two approaches emphasize also the role of mutual perception of power by governmental bodies. Additionally, the Munich School recognizes the self-fulfilment of the needs of states as a source of motivation to achieve its interests and objectives which was confirmed by the West German Ostpolitik. In turn, the neoclassical realists see the capability of states to mobilize internal power and emphasise the economic dimension of state power. Defensive realism assumes that states do not pursue to revise the status quo in the system because the costs of conquer are higher than potential benefits.