Rozkład zawartości gipsu w kopule z hydratacji anhydrytu z Pisków k. Lwowa oraz jej rozwój

Przeprowadzono analizę rozmieszczenia i zawartości wtórnego, pochodzącego z hydratacji anhydrytu gipsu w obrębie wybranej kopuły hydratacyjnej rozwijającej się w strefie wietrzenia skał anhydrytowych odsłoniętych w kamieniołomie gipsów w Piskach k. Lwowa. Wykazano m.in., że maksymalne ilości gipsu występują na powierzchni terenu na obrzeżu formy. Zaproponowano, że wody opadowe spływające z kopuły i gromadzące się u jej podnóża sprzyjają hydratacji anhydrytu w tej strefie. Krystalizacja gipsu i powiększanie objętości ośrodka skalnego w bezpośrednim otoczeniu formy (które towarzyszą przejściu anhydrytu w gips, gdy woda pochodzi z zewnątrz) wywołuje dośrodkowy nacisk ku centrum struktury, który jest odpowiedzialny za wyginanie i unoszenie odspojonej warstwy skalnej ku górze i narastanie kopuły.

An analysis of the distribution and content of the secondary gypsum, derived from hydration of anhydrite, within the selected hydration dome developing in the weathering zone of anhydrite rocks exposed in the gypsum quarry at Pisky near Lviv (Ukraine) was carried out. It has been shown, among others, that the maximum amounts of gypsum occur at the ground surface at the foot of the dome. It has been proposed that rainwater flowing down the dome and accumulating at its foot intensifies the hydration of anhydrite in this zone. Gypsum crystallization and the expansion of the rock material in the immediate vicinity of the dome (which accompany the transition of anhydrite into gypsum when the water comes from the outside) cause a centripetal pressure towards the center of the structure, which is responsible for the bending and lifting of the detached rock layer upwards and for the growth of the dome.