Translating African American Vernacular English into Polish based on the two Polish translations (by Sławomir Studniarz and Kaja Gucio) of Toni Morrison's novel The Bluest Eye

Celem tej pracy jest analiza dwóch tłumaczeń powieści „The Bluest Eye” autorstwa Toni Morrison na język polski, mająca na celu zidentyfikowanie technik używanych do przełożenia afroamerykańskiej odmiany języka angielskiego na polski. Część teoretyczna składa się z dwóch rozdziałów. Pierwszy poświęcony jest dialektom i dialektologii. Najpierw omówiony został sposób, w jaki dialektologia i dialekty rozumiane są w badaniach anglojęzycznych. Następnie przedstawiono krótką charakterystykę afroamerykańskiej odmiany języka angielskiego. Kolejny podrozdział poświęcono dialektologii i dialektom w rozumieniu polskich badaczy. Następnie przedstawiono podobieństwa i różnice między polskim a anglosaskim sposobem definiowania dialektów. Wyliczono także główne zespoły dialektalne występujące w języku polskim. Drugi rozdział skupia się na spostrzeżeniach badaczy na temat dialektów w literaturze i ich tłumaczenia. W pierwszej kolejności określono funkcje, jakie dialekt może pełnić w dziełach literackich. Następnie rozważono problem nieprzetłumaczalności. Kolejny podrozdział został poświęcony proponowanym przez teoretyków przekładu rozwiązaniom problemu tłumaczenia dialektów, technikom, które można w tym celu zastosować oraz potencjalnym błędom, których należy unikać przy przekładzie niestandardowych odmian języka. Rozdział trzeci poświęcony jest analizie dwóch tłumaczeń dialogów z powieści „The Bluest Eye” na język polski. W pierwszym podrozdziale pojawia się krótka charakterystyka książki oraz próba identyfikacji funkcji, jaką afroamerykańska odmiana języka angielskiego pełni w utworze. W kolejnym podrozdziale przedstawiono metodę analizowania materiału. Następnie przeanalizowano obie próby przekładu afroamerykańskiej odmiany języka angielskiego na język polski. Praca kończy się wnioskami na temat analizowanych przekładów i sugestiami do dalszych badań.

The purpose of this thesis is to study two Polish translations of “The Bluest Eye” by Toni Morrison in order to identify the techniques used for rendering African American Vernacular English into Polish. The theoretical part consists of two chapters. The first chapter is devoted to dialects and dialectology. In the first section, the way the dialectology and dialects are understood in the English-speaking world is discussed. Then, the short characteristic of African American Vernacular English is provided. The next section of the first chapter is dedicated to the dialectology and dialects as understood by Polish scholars. The conclusions are made on similarities and differences between Polish and English definitions of the dialect. Then, the main groups of dialects present in Polish language are listed. The second chapter focuses on the scholars’ views on dialects in literature and on translating them. It starts with identifying the functions dialects play in literature. Then, the question of untranslatability is addressed. The next section focuses on the translation scholars’ solutions for translating non-standard language varieties, techniques that can be used for this purpose and potential mistakes which ought to be omitted while translating non-standard varieties. The third chapter is devoted to the analysis of the two translations of dialogues from “The Bluest Eye” into Polish. In the first section, the short characteristic of a book is given, and the function which African American Vernacular English plays in it is identified. Then, the method of the analysis is presented, followed by the actual analysis of the renderings of African American Vernacular English into Polish. The thesis ends with the conclusions on the analyzed translations and the suggestions for further research in this area.