Społeczna i kulturowa rola szyitów w Iraku - od królestwa do republiki

Iracki szyizm można ujmować z wielu punktów widzenia: Jako ugrupowanie religijne, jako szereg grup społecznych i frakcji politycznych wreszcie jako źródło idei i wiedzy. To niejednolita społecznie struktura, obejmująca działających w sanktuariach myślicieli szyickich, mieszczaństwo, nowoczesnych intelektualistów, utrzymujących się z pracy na roli członków plemion oraz przywódców klanowych. Polityka na gruncie szyickim nie ogranicza się do szowinizmu wyznaniowego, lecz jest warunkowana przez rozmaite interesy, ideologie i prądy, które zazwyczaj obejmują swoim zasięgiem także inne grupy społeczne. W większości współczesnych ruchów politycznych i prądów intelektualnych w Iraku mają udział intelektualiści szyiccy. Wokół sanktuariów szyickich w Karbali i An-Nadżafie powstała, a następnie zaczęła się rozpowszechniać w innych skupiskach szyitów, oryginalna kultura, obejmująca prawodawstwo, tradycję, poezję i literaturę, a także folklor i zwyczaje ludowe. Obchody Aszury1 to element przewodni tej kultury, który określa wiele jej aspektów oraz stanowi jej ikonę i główny motyw jej twórczości literackiej. Pomimo że na przestrzeni dziejów nie miały z polityką nic wspólnego, części owej kultury w ostatnich dziesięcioleciach zmieszały się z ideologiami politycznymi oraz symbolami sprzeciwu i buntu.

The Shiite space in Iraq is composite and multidimensional, as it is a religious group, social groups, political formations and a fount of thoughts and knowledge. This space is socially disproportionate as it conjoins Shiite active thinkers in the sanctuaries, city bourgeoisie, modern intellectual, tribal farmers and clans’ sheikhs. The politics is this space is not confined in the sectarianism of one sect, but in a diverse combination of interests, ideologies and movements that exceed the sectarian gathering in most cases. Some Shiite intellectuals have emerged in most political movements and modern intellectual streams in Iraq, especially the holy shrines regions, Karbala and Najaf historically originated a unique culture rich with Islamic jurisprudence (Fiqh), rituals, poetry, literature in addition to folklore and social norms and later this culture started spreading within Shiite communities. The ceremony of Ashura1 plays a pivotal role in this culture, identified the structure of this culture’s semantics icons and its literary works. The texture of these elements has intermixed with the political ideologies and the symbols of protest and insurgency in the last decades though it remained in most historical roles in its peaceful cultural corner away from politics.