Il fattore ludico nell'insegnamento dell' italiano come lingua straniera agli studenti universitari polacchi

Celem rozprawy doktorskiej zatytułowanej Elementy ludyczne w nauczaniu polskich studentów uniwersyteckich języka włoskiego jako obcego jest zbadanie roli, jaką elementy ludyczne odgrywają w nauczaniu języka obcego, rozpatrując zagadnienie zarówno z punktu widzenia uczniów jak i nauczycieli i poddając analizie porównawczej ich odpowiedzi uzyskane w wyniku badania ankietowego. Wybór języka włoskiego jako obcego był oczywisty ze względu na fakt, iż autorka naucza go na Uniwersytecie Warszawskim. Powszechnie uważa się, że nauka języka obcego jest bardziej efektywna, jeśli jest przyjemna, a na jej atrakcyjność wpływają techniki ludyczne, coraz częściej stosowane we współczesnym podejściu glottodydaktycznym, dlatego w pierwszym rozdziale dysertacji zaprezentowane zostaną pojęcia ludolingwistyki – czyli dziedziny lingwistyki zajmującej się elementami ludycznymi, a także glottodydaktyki ludycznej, czyli odłamu nauczania, w którym na zajęciach językowych wykorzystywane są elementy rozrywkowe. Wprowadzenie tych pojęć zostanie pogłębione o rys historyczny i wskazanie podstaw teoretyczno-naukowych dla wykształcenia się tych dziedzin, wśród nich dydaktyki humanistycznej i neurolingwistyki. Jako że bez odpowiedniej motywacji nie może nastąpić proces przyswojenia wiedzy, również temu pojęciu, modelom motywacyjnym i powodom jej wzrostu lub spadku, poświęcony jest rozdział teoretyczny. W kolejnym rozdziale omówione zostaną najpopularniejsze typy elementów ludycznych, jakie możemy napotkać w podręcznikach do nauki języka obcego, a także podana zostanie propozycja ich klasyfikacji i wykorzystania. Wyłonionych zostanie sześć serii wydawniczych podręczników do nauki włoskiego odpowiadających normom Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Podręczniki te stanowić będą materiał do przeprowadzenia analizy występowania danych typów elementów ludycznych na danym poziomie kompetencji językowych zgodnych z ESOKJ. Rozdział trzeci rozprawy skupiać się będzie wokół badania ankietowego przeprowadzonego wśród pięciuset studentów italianistyki i lingwistyki stosowanej kilku wiodących ośrodków akademickich w Polsce. Badanie pozwoliło na poznanie opinii studentów względem podnoszenia atrakcyjności zajęć poprzez wprowadzenie elementów ludycznych, ich wpływu na motywację uczących się i ogólną recepcję takich zajęć. Opinie studentów zostaną skonfrontowane z opiniami pięćdziesięciu nauczycieli, zebranymi dzięki analogicznemu badaniu ankietowemu w tej grupie. W ostatnim rozdziale przedstawione zostało badanie uzupełniające głównej analizy, w którym pytano pięćdziesięciu ankietowanych uprzednio nauczycieli, czy używają ćwiczeń ludycznych znajdujących się w sześciu wymienionych wcześniej podręcznikach, a jeśli nie, jakie są tego przyczyny. Co zaskakujące, wielu nauczycieli którzy twierdzą, że używają elementów ludycznych na zajęciach, deklaruje równocześnie brak wykorzystania tych podręcznikowych. Ze względu na ten fakt, kolejnym celem badania stało się ustalenie, które elementy tych ćwiczeń powodują ich odrzucenie przez nauczycieli tak, aby w przyszłości można było uniknąć tej sytuacji. Końcowa część dysertacji dostarcza również propozycji wykorzystania wielokrotnie uprzednio stosowanego materiału praktycznego, opierającego się na elementach ludycznych i dobranego zgodnie ze wzorem stosowania tej techniki dydaktycznej, która wyłoni się w badaniu. Przeprowadzona analiza wykazała, gdzie najczęściej popełniane są błędy przy stosowaniu ludycznych technik dydaktycznych i jakie są rozbieżności w interpretacjach danych sytuacji edukacyjnych przez uczniów i nauczycieli. Pozwoliła też z jednej strony obalić mit wyłącznych korzyści płynących z wprowadzania elementów ludycznych na zajęciach językowych, z drugiej natomiast wskazać, w oparciu o deklaracje studentów, takie typy elementów ludycznych, których aplikacja wzbogaca atrakcyjność tych zajęć.

The aim of doctoral dissertation entitled Ludic factor in teaching Polish university students Italian language as a foreign language was to examine the role that ludic factor plays in teaching a foreign language, considering the issue both from the students' and teachers' point of and submitting their responses obtained as a result of a survey for a comparative analysis. As the author is an Italian teacher it was only natural to chose this modern language as a subject of study. It is widely believed that learning a foreign language is more effective if it is pleasant and its attractiveness is influenced by ludic techniques, increasingly used in the contemporary glottodidactic approach, therefore in the first chapter of the dissertation, various concepts of ludolinguistics were presented - hence the field of linguistics that studies the ludic factors, as well as ludic glottodidactics, that is a branch of teaching, in which ludic language elements are used in the classroom. The introduction of these concepts was deepened with a historical outline and an indication of theoretical and scientific foundations for the development of these fields among which humanistics didactics and neurolinguistics. As one won’t learn if not enough motivated so in the chapter the author focuses also on motivational factors and different models or reasons for increasing motivation to study. The next chapter discusses the most popular types of ludic elements that can be encountered in foreign language textbooks. As there is no known classfication of those teaching elements the author takes the challenge to propose her own classfication based upon the reasearch carried out among six different textbooks. All the publishing series of Italian textbooks were selected in order to meet the standards of the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). Those manuals provided a material for conducting an analysis of the presence of the particular categories and types of ludic elements at a given level of language competence. The third chapter of the dissertation focuses on a survey conducted among five hundred students of Italian studies and Applied Linguistics at several leading academic centers in Poland. The research allowed to comprehend what are the students’ opinion about the level of attractiveness of the classes where the ludic factor has been present, its impact on the learner’s motivation and the general reception of such activities. Students' opinions were confronted with the opinions of teachers gathered in a group of fifty and submited thanks to an analogous survey in the field. In the last chapter the author presented a follow up survey of the main analysis in which teachers were asked if they use ludic excercises offered by the six examples of textbooks, and if not, what were the reasons. Surprisingly, a lot of teachers who claim to use ludic elements in class, refuse to use those proposed in more common manuals and prefer to use others. In these circumstances one of the aims of the analysis became finding all the flaws of those rejected tasks, so the errors won’t be repeated again. In the final part the doctoral thesis provides a proposal of the broad range of ludic excersises ready to use, a practical material which has been used many times before, selected in accordance with the application model of this didactic technique that has emerged in the study. The research shows where the most common mistakes are made when it comes to using ludic didactic techniques and what are the discrepancies in the students’ and teachers’ interpretation of given educational situations. On the one hand, it allowed to debunk the myth of exclusive benefits from introducing ludic factor in language classes, and on the other hand, indicate such types of ludic factor whose implementation, in line with students' declarations, enrich the attractiveness of these activities.