Comment miaule le chat d'Alger en polonais ? Analyse des interjections, onomatopées et autres éléments culturels dans la version polonaise de la bande dessinée « Le Chat du Rabbin » de Joann Sfar

Niniejsza praca magisterska dotyczy tłumaczenia wybranych elementów kulturowych pierwszych pięciu tomów komiksu Kot rabina Joanna Sfara, przetłumaczonych na język polski przez Grzegorza Przewłockiego. Jej celem jest analiza doboru technik zastosowanych przez tłumacza oraz określenie, w jakim stopniu polski czytelnik odebrał dzieło w sposób podobny do czytelnika francuskiego. Praca składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. Teoria obejmuje opis pojęć takich jak kultura, elementy kulturowe, wykrzykniki i onomatopeje, a także techniki tłumaczeniowe. Ponadto zamieszczono biografię Joann Sfar, a także definicję komiksu. W części analitycznej przedstawiono i przeanalizowano wybrane przykłady tłumaczeń elementów kulturowych. Analiza wykazała, że decyzje tłumacza mają wpływ na odbiór komiksu przez polskiego czytelnika. Główne elementy kulturowe to kultura krajów Maghrebu i religia judaistyczna, utwory muzyczne i literackie, opis sytuacji między postaciami, wykrzykniki i onomatopeje. Polscy czytelnicy mogą być czasami pozbawieni konotacji kulturowych związanych z kulturą Maghrebu ze względu na brak kontaktu z tą kulturą w Polsce. Jeśli chodzi o religię judaistyczną, mogą ją odbierać w podobnym stopniu co czytelnicy francuscy. Znaki ekspresji, takie jak wykrzykniki i onomatopeje, zostały odpowiednio przekazane w wersji polskiej. Podsumowując, w większości przypadków techniki zastosowane przez tłumacza wywołują u czytelnika polskiej wersji skojarzenia podobne do tych, jakie może mieć odbiorca oryginału.

This master's thesis concerns the translation of selected cultural elements of the first five volumes of the comic strip Kot rabina by Joann Sfar, translated into Polish by Grzegorz Przewłocki. Its aim is to analyse the choice of techniques used by the translator and to determine to what extent the Polish reader received the work in a similar way to the French reader. The work consists of two parts: theoretical and practical. The theory includes a description of concepts such as culture, cultural elements, exclamation marks and onomatopoeias, as well as translation techniques. In addition, a biography of Joann Sfar is included, as well as a definition of comics. In the analytical section, selected examples of translations of cultural elements are presented and analysed. The analysis showed that the translator's decisions have an impact on the Polish reader's reception of the comic. The main cultural elements are the culture of the Maghreb countries and the Judaic religion, musical and literary works, the description of situations between characters, exclamation marks and onomatopoeias. Polish readers may sometimes be deprived of the cultural connotations associated with Maghreb culture due to the lack of contact with this culture in Poland. As for the Judaic religion, they may perceive it to a similar extent as French readers. Signs of expression, such as exclamation marks and onomatopoeias, have been adequately conveyed in the Polish version. In conclusion, in most cases, the techniques used by the translator evoke similar associations in the reader of the Polish version to those the recipient of the original may have.

Ce mémoire porte sur la manière de traduire des éléments culturels sélectionnés dans les cinq premiers volumes de la bande dessinée Le Chat du Rabbin de Joann Sfar, traduite en polonais par Grzegorz Przewłocki. Son objectif est d'analyser le choix du traducteur quant aux techniques utilisées et de déterminer dans quelle mesure le public polonais a eu une réception de l'œuvre similaire à celle du lecteur français. Le travail se compose de deux parties : théorique et pratique. La théorie comprend une description de concepts tels que la culture, les éléments culturels, les interjections et les onomatopées, ainsi que les techniques de traduction. En outre, une biographie de Joann Sfar est incluse, ainsi qu'une définition de la bande dessinée. Dans la partie analytique, des exemples choisis de traductions d'éléments culturels sont présentés et analysés. L'analyse a montré que les décisions du traducteur ont un impact sur la réception de la bande dessinée par le lecteur polonais. Les principales influences sont la culture magrébine et la religion judaïque, les œuvres musicales et littéraires, les différentes situations, les interjections et les onomatopées. Le lecteur polonais peut parfois être privé des connotations de la culture maghrébine en raison du peu de contacts avec cette culture en Pologne. En ce qui concerne la religion judaïque, il peut en percevoir la signification dans une mesure similaire. Les signes d'expression tels que les interjections et les onomatopées ont été principalement transmis dans la version polonaise. Pour résumer, dans la plupart des cas, les techniques utilisées par le traducteur évoquent chez le lecteur de la version polonaise des associations similaires à celles que le destinataire de l'original peut avoir.