Bezkarność

Bezkarnością nazywa się stan społeczny, w którym mimo istnienia w społeczeństwie kar kryminalnych nie stosuje się ich w odniesieniu do pewnego typu przestępstw lub niektórych sprawców, albo w stosunku do pewnych osób popełniających określonego rodzaju przestępstwa. Bezkarność, to bezpodstawne wyłączenie niebłahych, złych czynów z formalnej oceny, nadanie komuś lub czemuś statusu niekaralności w niezgodzie z obowiązującymi normami prawnymi, społecznymi, moralnymi. O bezkarności mówi się, gdy w świadomości społecznej kara jako dolegliwa konsekwencja popełnionego czynu jest pojęciem aktualnym. Termin ten odnosi się do tolerowania przez odpowiednie instytucje społeczne nagannego, nieusprawiedliwionego niczym naruszania zasad prawno-społecznych i moralnych zachowaniami typizowanymi jako przestępstwa. Pierwiastek dezaprobaty wynikający ze stwarzania zagrożenia dla ładu społecznego jaki powoduje bezkarność decyduje o jej kwalifikacji do zjawisk negatywnych, których usunięcia oczekuje ogół społeczeństwa. W badaniu „Kultury Penalne” 160 ankietowanych sędziów i 12 rozmówców z tej grupy zawodowej oraz 30 prokuratorów i 100 zawodowych kuratorów sądowych oceniło bezkarność jako niebezpieczny stan społeczny, stwarzający uzasadnienie dla stosowania kary kryminalnej. Akceptacja badanych dla idei, zasad i form kary kryminalnej wynika z przekonania, że jest ona jednym z najważniejszych narzędzi kontroli społecznej powstrzymującym bezkarność. Kara według nich zawiera pouczenie, jest sprawiedliwą odpłatą, środkiem powstrzymania od popełnienia nie tylko sprawcy przestępstwa, lecz również innych ludzi od popełniania przestępstw, od łamania prawa. Bezkarność może wynikać zarówno ze słabości jak i demoralizacji władzy. Jest przejawem anomii społecznej. Obawy przed bezkarnością wynikają z powszechnego przekonania o jej eskalacji, gdy nie jest powstrzymywana stanowczymi, konsekwentnymi, legalnymi środkami będącymi w dyspozycji władzy. Mimo niebezpieczeństwa tego stanu, bezkarność jest zjawiskiem społecznym, którego mechanizmy i konsekwencje niezwykle rzadko są przedmiotem szczegółowych badań naukowych.