Wiejski krajobraz osadniczy i możliwości jego wykorzystania w turystyce (na wybranych przykładach)

Obszary wiejskie są miejscem realizacji różnych form turystyki, przy czym ich atrakcyjność turystyczną rozpatrywano z reguły w kontekście środowiska przyrodniczego. Tymczasem coraz więcej turystów jest zainteresowanych dziedzictwem kulturowym wsi, którego najbardziej widocznym przejawem jest wiejski krajobraz osadniczy, definiowany jako agregat przestrzennego układu zabudowy oraz poszczególnych obiektów z uwzględnieniem ich tradycji architektonicznych [Wojciechowska 2003; Widawski 2011; Myga-Piątek 2012]. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie różnych sposobów wykorzystania wiejskiego krajobrazu osadniczego (i jego poszczególnych składowych) w turystyce. Bazując na czterech przykładach – wsie Holašovice (Czechy) i Swołowo (Polska) oraz casas rurales w Hiszpanii i Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce – i nawiązując do nomenklatury przyjętej przez W. Andrejczuka [2010], zaprezentowano wykorzystanie wiejskiego krajobrazu osadniczego w kategoriach źródła walorów kulturowych (poszczególne obiekty) bądź syntetycznego waloru kulturowego (układ ruralistyczny wraz z poszczególnymi elementami zabudowy) oraz w kategoriach środowiska rozwoju turystyki, czyli wykorzystania jego elementów jako składowych zagospodarowania turystycznego.

Rural areas are the place of different tourism forms realization, and their tourism attraction is looked into the context of natural environment. But currently more and more tourists are interested in cultural heritage of rural areas, and settlement landscape is the most visible element of villages’ cultural heritage. The aim of this study is presentation of different possibilities of rural settlement landscape usage in tourism, and it is defined as the aggregate of the layout of buildings and various objects, including their architectural tradition [Wojciechowska 2003; Widawski 2011; Myga-Piątek 2012]. On the examples of two villages (Holašovice in the Czech Republic and Swołowo in Poland), casas rurales (en. rural houses) in Spain and The Wooden Architecture Route in Małopolska – referring to the nomenclature used by W. Andrejczuk [2010] – the rural settlement landscape was presented in terms of synthetic tourist value, the source of individual tourist values, and also of tourism development space, that means as the tourism facilities.