Wpływ spółdzielni socjalnych na wykluczenie społeczne spółdzielców i pracowników spółdzielni - studium dwóch przypadków w Warszawie

Przedmiotem pracy jest wpływ uczestnictwa w działalności spółdzielni socjalnych na subiektywne postrzeganie własnego wykluczenia społecznego przez członków oraz pracowników spółdzielni należących - w momencie rozpoczęcia pracy na rzecz spółdzielni - do grup prawnie wyodrębnionych jako szczególnie narażone na wykluczenie społeczne. Stawiana hipoteza zakłada, że pod warunkiem wystąpienia trwających przez dłuższy okres czasu aktywnych starań ze strony badanych da się zaobserwować wpływ pracy na rzecz spółdzielni na niwelowanie skutków wykluczenia społecznego odczuwanych przez respondentów. Z tego powodu za główne pytanie badawcze, posiłkowane pięcioma pomocniczymi, powzięłam “Czy uczestnictwo w spółdzielni socjalnej przyczynia się do zmniejszenia wykluczenia społecznego?” Studium z użyciem scenariusza wywiadów pogłębionych jako narzędzia badawczego przeprowadziłam w Warszawie, na terenie najlepiej mi znanym oraz najdogodniej z punktu widzenia geograficznego dostępu. Przeprowadzone wywiady z pięcioma członkami dwóch spółdzielni socjalnych, zarówno założycielami, kadrą menadżerską oraz pracownikami najemnymi, zostały poddane transkrypcji i zakodowane przy pomocy sporządzonej na potrzeby badania książki kodowej. Na podstawie kodów oraz pytań badawczych treść wywiadów poddana została analizie porównawczej, a uzyskane za jej pomocą wyniki i wnioski zawarte są w ostatnim rozdziale pracy. Przeprowadzone badanie pozwoliło na potwierdzenie postawionej hipotezy, przy spełnieniu pewnych warunków. Zgodnie z założeniem, spółdzielnia socjalna stanowi odmienną rolę w świadomości badanych, najczęściej założycieli, związanych z nią osobistymi więzami oraz tych, którzy trafili do niej z przypadku, zazwyczaj urzędu. Natomiast większą, niż początkowo zakładano rolę stanowi nastawienie badanego do postrzegania własnego wykluczenia społecznego nie tylko jako statusu osoby nieuprzywilejowanej społecznie, lecz również stanu z którego można się “wyrwać”.