Pozycja Polski w społeczności międzynarodowej. Analiza w świetle założeń szkoły angielskiej

Przedmiotem pracy jest pozycja Polski w społeczności międzynarodowej. Przyjęta perspektywa teoretyczna pozwala pod tym hasłem poddawać analizie relacje nierówności, jakie zachodzą w społeczności międzynarodowej, doszukiwać się ich przyczyn i dociekać, jaki wpływ mają one na pozycję Polski ujmowanej w niniejszej pracy jako państwo peryferyjne. Głównym celem pracy jest opisanie mechanizmów nierówności w społeczności międzynarodowej. Służy temu analiza przypadku Polski. Ważnymi zadaniami o charakterze pomocniczym względem głównego celu pozostają następujące: przywołanie podstawowych założeń Szkoły Angielskiej z uwzględnieniem najnowszych badań podejmowanych w ramach tej perspektywy, stworzenie na ich podstawie modelu hierarchicznej społeczności międzynarodowej oraz omówienie mechanizmów nierówności na podstawie założeń poststruktralizmu i postkolonializmu. Dysertacja czerpie głównie z dwóch paradygmatów teoretycznych: korzysta z dorobku Szkoły Angielskiej – tradycyjnej jak i uaktualnionej o wątpliwości zgłaszane przez konstruktywizm oraz z dorobku poststrukturalizmu i postkolonializmu. Szkoła Angielska oferuje podstawowy dla pracy termin społeczności międzynarodowej – jego definicję, wskazanie obowiązujących standardów i zasad ich działania oraz omówienie procesu rozszerzania się społeczności międzynarodowej w jego europocentrycznym wydźwięku. Uaktualniona o krytyczne zarzuty konstruktywizmu „nowa” Szkoła Angielska pozwala natomiast stworzyć model hierarchicznej społeczności międzynarodowej i omówić zasady jego działania opierające się na percepcji. Poststrukturalizm opisuje relację wiedzy z władzą i problem orientalizmu, które w niniejszej pracy uznawane są za mechanizm hierarchizacji. Celem pierwszego rozdziału jest omówienie koncepcji społeczności międzynarodowej, jej genezy, ewolucji oraz kwestii wartości stojących u jej podstaw. W drugiej części przedstawiono model hierarchicznej społeczności międzynarodowej powstały w oparciu o poststrukturalizm i krytykę Szkoły Angielskiej. W trzecim rozdziale omówiono problem tożsamości peryferyjnej oraz wynikających z niej strategii, jakie państwa peryferyjne mogą podejmować na arenie międzynarodowej (strategia zgodności i strategia niezgodności). W rozdziale czwartym przedyskutowano tożsamość Polski pod kątem cech jakie według Zachodu utożsamia, ale także tego, jak kształtuje się jej samowiedza w relacji do Zachodu jak i Wschodu. Na tej podstawie weryfikowana zostaje jej peryferyjność. W rozdziale piątym analizie poddano strategie polityki zagranicznej realizowane po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej przez rządy dwóch partii politycznych: Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej.

The subject matter of the thesis is Poland’s position in the international society. The study analyses inequalities present in the international society, asks what are their main causes and investigate how they influence the status of Poland perceived a peripheral state. The main objective of this thesis is to delineate the mechanisms of inequality in international society. It is based on the analysis of the specific situation of Poland, which serves as an example of a peripheral state. In support of this objective the study describes the basic assumptions of the English School of International Relations, taking account of the newest research done within it, built on this basis the theoretical model of hierarchical international society and point the mechanisms of hierarchization on the grounds of post-structuralism and postcolonialism. The thesis draws on two main theoretical paradigms: the English School – both „traditional” and the one „updated” by the questions posed mainly by constructivists; and post-structuralism with postcolonialism. The „traditional” view of the English School offers the basic term to this research – the international society – its definition, ruling standards of civilization, the rules of conduct and, what is of high importance, the specific depiction of the process of the expansion of international society, with its eurocentric overtone. The updated version of the English School lets one to build the model of hierarchical international society and to discuss the mechanisms of its functioning based on the perception. The theories of post-structuralism and postcolonialism are crucial for their broadened assumption on intersubjectivity described as the relation between the knowledge and power and as orientalism, which are seen here as the mechanisms of hierarchization. The objective of the first chapter is to discuss the conception of international society, its evolution and values in operation. In the second part the model of hierarchical international society is being explained on the basis of English School’s critique and post-structuralism. The aim of the third chapter is to discuss the peripheral identity and the strategies of advancement available to peripheral states (the strategy of compliance and non-compliance). The fourth part discusses the peripheral traits of Polish identity – the issue of how it is perceived by core-member states and also how it portray itself in relation to both the East and the West. The fifth chapter analyses two strategies undertaken by polish political parties: Law and Justice and Civic Platform after 2005.